Historia zakładu karnego w Iławie — poznaj fakty, zobacz niezwykłe zdjęcia dawniej i dziś
2015-06-27 17:00:00(ost. akt: 2015-06-27 19:59:10)
W tym roku zakład karny w Iławie obchodzi 66-lecie istnienia. Czy to się komuś podoba, czy nie, to jedna z ważniejszych placówek w mieście (choćby z racji zatrudniania kilkuset mieszkańców Iławy i okolic).
Niezwykłą historię więzienia, w budynkach którego niegdyś mieściły się niemieckie koszary Bluchera, przybliża nam iławski przewodnik terenowy Dariusz Paczkowski. Skarbem są też zdjęcia-fotomontaże przygotowane przez studio TOMCOLOR. Fotografie zadebiutowały w piątek 19. czerwca 2015 roku podczas uroczystości nadania sztandaru ZK Iława.
NIEGDYŚ KOSZARY, TERAZ WIĘZIENIE
Opowiada Dariusz Paczkowski
Opowiada Dariusz Paczkowski
— W latach 1898-1902 przy Jamielniken Weg, dzisiejsza ul. 1 Maja, wybudowano koszary nazwane imieniem feldmarszałka pruskiego Gebharda Leberechta von Bluchera.
Pierwotnie koszary były przeznaczone dla 152 Pułku Piechoty/152 Deutsch Ordens Infanterie Regiment/ jednak w 1904 roku koszary Bluchera zajął 35 Pułk Artylerii Polowej/Feldartilerie-Regiment No 35/ .
Pierwotnie koszary były przeznaczone dla 152 Pułku Piechoty/152 Deutsch Ordens Infanterie Regiment/ jednak w 1904 roku koszary Bluchera zajął 35 Pułk Artylerii Polowej/Feldartilerie-Regiment No 35/ .
W latach 1898-1901 powstały kwatery, magazyny amunicyjne, hipodrom i stajnie. Lata 1901-1902 przyniosły budowę kasyna i pralni parowej dla całego iławskiego garnizonu. Koszary obejmowały nie tylko obszar dzisiejszego zakładu karnego, ale sięgały do miejsca, gdzie teraz jest kościół pw. Św. Brata Alberta. Zajmowały teren pomiędzy ul. 1 Maja a ul. Okulickiego i ul. Brodnicką. Nieco dalej, bo w okolicy dzisiejszego Gimnazjum Samorządowego nr 2 znajdowały się magazyny amunicji.
Po zdobyciu w roku 1945 Iławy Rosjanie na terenie koszar i przyległych osiedli utworzyli więzienie NKWD i obóz przejściowy dla jeńców niemieckich i ludności niemieckiej.
19.06.1949 r rozkazem Ministra Bezpieczeństwa Publicznego utworzono w Iławie Więzienie Karne. Razem z jednostką rozpoczęto organizację Szkoły Oficerskiej Straży Więziennej, która znalazła swoją siedzibę w koszarach Yorcka /dzisiejszy budynek szpitala powiatowego/
Kompleks więzienny składał się z 38 budynków o łącznej powierzchni 22 507 m2.
w tym :
- 3 budynki koszarowo-mieszkalne;
- 2 budynki biurowe;
- 5 budynków mieszkalnych;
- 2 kuchnie-stołówki;
- 1 kasyno oficerskie;
- 1 kino;
- 1 łaźnia z izbą chorych;
- 5 ustępów;
- 18 budynków gospodarczych /magazyny,stajnie,pralnie,warsztaty,ujeżdżalnia,kuźnia,garaż/
w tym :
- 3 budynki koszarowo-mieszkalne;
- 2 budynki biurowe;
- 5 budynków mieszkalnych;
- 2 kuchnie-stołówki;
- 1 kasyno oficerskie;
- 1 kino;
- 1 łaźnia z izbą chorych;
- 5 ustępów;
- 18 budynków gospodarczych /magazyny,stajnie,pralnie,warsztaty,ujeżdżalnia,kuźnia,garaż/
Poza dwoma spalonymi budynkami mieszkalnymi obiekty zachowały się w dobrym stanie technicznym. Pomieszczenia bloków przeznaczonych dla więźniów wymagały tylko częściowego remontu w postaci bielenia, naprawy zamków i dopasowania kluczy.
Początkowo więzienie otaczał żelazny płot, charakterystyczny dla koszar wojskowych, wartę wokół płotu pełnili najpierw żołnierze KBW, którzy zakwaterowani byli w budynku przy ul. Jasielskiej. Płot rozebrano i zastąpiono go dwoma rzędami drutu kolczastego między którymi wartę w dalszym ciągu pełnili żołnierze KBW. Dopiero na początku lat 50-tych po wybudowaniu 20 wież posterunki zostały obsadzone przez funkcjonariuszy Służby Więziennej.
Wszystkie budynki miały spadziste dachy, pokryte czerwoną klinkierową dachówką. Cele były w większości wieloosobowe /16-20 skazanych/, w oknach nie było krat. Podłoga była wyłożona dębową klepką. Skazani w celach siadali na ławkach /nie było taboretów/.
W celach były piece kaflowe, w których skazani sami palili. W części cel nie było kanalizacji, pomieszczenia były wyposażone w kubły sanitarne. Początkowo skazani spożywali posiłki w stołówce /obecna sala gimnastyczna/. Około roku 1953 po wybudowaniu nowej kuchni, posiłki zaczęto rozwozić do cel. W pierwszych latach istnienia jednostki wodę czerpano z miejskiego ujęcia, dopiero na początku lat 60-tych wybito 1 studnię głębinową. Cały teren zakładu był wyłożony brukiem, nie było chodników. Od samego początku teren zakładu posiadał sprawną łączność telefoniczną.
W każdym bloku była osobna kantyna i biblioteka. Do roku 1956 na terenie zakładu nie było boisk sportowych. Jako siłę pociągową wykorzystywano konie, samochody /studebakery i zisy/ i traktor Sagan. Również do roku 1956 skazani sami wychodzili do pracy na terenie miasta. Od 1.01. 1956 r po likwidacji Zakładu Karnego w Jaworznie i przeniesieniu znacznej ilości skazanych młodocianych do tutejszej jednostki zaprzestano samodzielnego wychodzenia do pracy skazanych.
Rok 1956 przyniósł również uruchomienie zakładowego radiowęzła. W końcu lat 50-tych uruchomiono na potrzeby jednostki 4 chlewnie a następie w pobliżu duży ogród.
Na terenie dzisiejszych warsztatów działu kwatermistrzowskiego znajdowała się od początku sala kinowa ze sceną na około 600 miejsc. Oprócz projekcji filmów dla skazanych, funkcjonariuszy i ich rodzin odbywał się regularne przedstawienia teatralne i koncerty. W latach 1970-1978 w PGR Grodziec znajdował się Oddział Zewnętrzny Zakładu Karnego w Iławie gdzie hodowano byki.
DYREKTORZY I NACZELNICY ZAKŁADU KARNEGO W IŁAWIE 1949-2015
1. Jerzy Groszewski
2. Zdzisław Jędrzejewski
3. Salomon Morel
4. Józef Michalak
5. Benedykt Chochół
6. Mikołaj Ilkiewicz
7. Tadeusz Judycki
8. Czesław Głowacki
9. Jan Kucharski
10. Czesław Głowacki
11. Bernard Dymowski
12. Longin Grabowski
13. Eugeniusz Muc
14. Gerhard Drapiewski
15. Piotr Klimas
16. Adam Marzewski
1. Jerzy Groszewski
2. Zdzisław Jędrzejewski
3. Salomon Morel
4. Józef Michalak
5. Benedykt Chochół
6. Mikołaj Ilkiewicz
7. Tadeusz Judycki
8. Czesław Głowacki
9. Jan Kucharski
10. Czesław Głowacki
11. Bernard Dymowski
12. Longin Grabowski
13. Eugeniusz Muc
14. Gerhard Drapiewski
15. Piotr Klimas
16. Adam Marzewski
Iławska jednostka na przestrzeni lat miała następujące nazwy:
1. Więzienie Karne w Iławie
2. Centralne Więzienie Karne w Iławie /nadzór nad aresztami w Działdowie i Ostródzie/
3. Zakład Karny w Iławie
4. Rejonowy Zakład Karny w Iławie / nadzór nad aresztami w Działdowie i Ostródzie/
5. Zakład Karny w Iławie
1. Więzienie Karne w Iławie
2. Centralne Więzienie Karne w Iławie /nadzór nad aresztami w Działdowie i Ostródzie/
3. Zakład Karny w Iławie
4. Rejonowy Zakład Karny w Iławie / nadzór nad aresztami w Działdowie i Ostródzie/
5. Zakład Karny w Iławie
red. zico
m.partyga@gazetaolsztynska.pl
m.partyga@gazetaolsztynska.pl
Komentarze (4) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
Piłsudski #1764983 | 77.87.*.* 29 cze 2015 15:00
Nr 3 na liście dyrektorów to zbrodniarz komunistyczny Morel. Już lepiej chłopie nie zamieszczaj więcej nazwisk,bo im dalej w las tym więcej drzew.
Ocena komentarza: warty uwagi (1) odpowiedz na ten komentarz
proste polske #1764117 | 95.223.*.* 27 cze 2015 21:16
Po prostu produkcja zlodzeji,bandytow,mordercow,a nie dobra gospodarka.
Ocena komentarza: warty uwagi (7) odpowiedz na ten komentarz
@mega #1764113 | 207.244.*.* 27 cze 2015 21:01
Raczej nie chciałbyś tam wypoczywać. Warunki jak chlewie, cele na 30 więźniów, dziura do sra%ia pośrodku. I najważniejsze: w III RP NIE ISTNIEJE coś takiego jak resocjalizacja, stamtąd więźniowie wychodzą ZDEMORALIZOWANI daleko bardziej niż gdy wchodzili.
Ocena komentarza: warty uwagi (7) odpowiedz na ten komentarz
mega #1764080 | 89.228.*.* 27 cze 2015 20:16
Zakład zatrudnia kilkuset pracowników. Pewnie jest niewiele więcej więźniów. W ogóle pięknie położony. Idealne miejsce na wypoczynek i wyciszenie.
Ocena komentarza: warty uwagi (1) odpowiedz na ten komentarz