Prace wykopaliskowe na starym cmentarzu w Giżycku

- Zapewniamy wyżywienie, napoje, dobrą atmosferę i wszelkie narzędzia. A i jeszcze grilla po pracy w sobotę! Można przyjechać tylko na jeden dzień - sobotę lub niedzielę, zaczynamy rano w sobotę, 13 sierpnia o godz. 9 - mówi historyk Jarosław Andrukajtis. - Mogą nas odwiedzić także starsi mieszkańcy, którzy pamiętają jeszcze, jak wyglądał ten cmentarz w latach powojennych i przekazać nam swoje wspomnienia.

Przez wiele dekad wydawało się, że żołnierska kwatera z czasów I wojny światowej na dawnym cmentarzu miejskim (ewangelickim) w Giżycku została zniszczona w pierwszych latach po II wojnie światowej. Przełom nastąpił jesienią 2021 r., kiedy to pod warstwą humusu przypadkowo natrafiono na betonowe nagrobki tej kwatery.

- Miasto Giżycko postanowiło zająć się tą sprawą, dzięki czemu w weekend 13-14 sierpnia będziemy odsłaniać zachowane relikty kwatery. Zapraszamy osoby chętne do wzięcia udziału w pracach wykopaliskowych - informują organizatorzy.

Kwatera założona została na pustym placu w północnej części cmentarza miejskiego w Giżycku (Lötzen). Zapoczątkowały ją groby polowe z czasów I wojny światowej. Starano się zachować regularny układ mogił. Łącznie na terenie kwatery wojennej do końca 1922 r. pochowano 258 żołnierzy armii niemieckiej i szesnastu żołnierzy armii rosyjskiej.

Po zakończeniu II wojny światowej kwatera wojenna, podobnie jak znaczna część cmentarza ewangelickiego, była sukcesywnie zacierana na powierzchni. Na początku lat 50. XX w. pod nowe pochówki, głównie dziecięce, zajęto przestrzeń grobów wojennych po obu stronach alei przebiegającej środkiem kwatery wojennej. Oficjalne zamknięcie cmentarza decyzją władz miejskich nastąpiło w 1957 r. i to uchroniło przestrzeń kwatery wojennej przed całkowitym zniszczeniem przez powojenne pochówki. Kwatera wojenna zniknęła jednak z powierzchni cmentarza i pamięci mieszkańców i do niedawna była uznawana za całkowicie zniszczoną.

- Naszym zadaniem będzie odsłonięcie nagrobków oraz innych jej elementów, np. obrzeży grobów lub pól grobowych. Powojenne groby cywilne założone na terenie kwatery wojennej zostaną zachowane i nie będziemy w nie ingerować - zapewniają organizatorzy prac wykopaliskowych.

Prace prowadzone są przez Miasto Giżycko przy współpracy Ośrodka Badań Europy Środkowo-Wschodniej i Stowarzyszenia Wspólnota Mazurska dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.