Chrystos Narodywsia! Sławimo Joho!
2016-01-06 11:02:13(ost. akt: 2016-01-06 11:11:04)
ilustracja do treści
Kiedy rzymokatolicy świętują Trzech Króli, grekokatolicy i prawosławni siadają dopiero do wigilijnej wieczerzy. W warmińsko-mazurkim to prawie wyłącznie Ukraińcy.
Dlaczego grekokatolicy i prawosławni świętują Boże Narodzenie 13 dni po rzymokatolikach czy ewangelikach?
Do 1582 roku chrześcijanie posługiwali się kalendarzem juliańskim, czyli kalendarzem słonecznym wprowadzonym za czasów Juliusza Cezara. Jednak rok tego kalendarza różnił się o 11 minut od astronomicznego. W efekcie co 128 lat kalendarz juliański "tracił" 1 dzień w stosunku do kalendarza astronomicznego. Aby to uporządkować, w 1582 roku papież Grzegorz XIII wprowadził kalendarz zwany gregoriańskim. Wtedy różnica między oboma kalendarzami wynosiła 10 dni. Stąd po 4 października 1582 roku nastąpił od razu 15 dzień tego miesiąca.
Kościoły Wschodnie pozostały przy starym kalendarzu. A do dzisiejszych czasów różnica między kalendarzem juliańskim i gregoriańskim wzrosła do 13 dni. Na Ukrainie trwa teraz dyskusja czy nie należy ochodzić świąt tak jak cała Europa. Głównym argumentem jest to, żeby odróżnić się od Rosji, gdzie świętuje się według kalendarza juliańskiego.
Wśród potraw tradycyjnej ukraińskiej Wigilii szczególnie charakterystyczna jest kutia zrobiona m.in. z pszenicy (symbol rodzącego się życia), miodu (symbol wiecznego szczęścia), maku, orzechów i bakalii. Ukraińcy na wigilijną wieczerzę przygotowują też suszone grzyby zaprawione maką i gotowane z cebulą, gołąbki z kaszą gryczaną czy kompot z suszonych owoców.
Posiłek wigilijny rozpoczyna się od modlitwy. Potem wszyscy składają sobie życzenia, dzieląc się prosforą czyli pszennym chlebem, który wcześniej poświęcono w cerkwi.
Późnym wieczorem w cerkwiach odbywa się „Powieczeria”, czyli nabożeństwo połączone ze śpiewem pieśni z Pisma Świętego. Trwa nieco ponad 2 godziny.
U grekokatolików Święta Bożego narodzenia trwają 3 dni. Pierwszy (7 stycznia) poświęcony jest Chrystusowi, drugi (8 stycznia) Matce Bożej, a trzeci (9 stycznia) św. Stefanowi, pierwszemu męczennikowi, zamordowanemu w 36 roku po narodzinach Chrystusa.
W tym czasie wierni pozdrawiają się: Chrystos Narodywsia! Sławimo Joho! (Chrystus się Urodził! Sławimy Go).
Wierni Kościoła greckokatolickiego w Polsce skupieni są w metropolii przemysko-warszawskiej, w skład której wchodzą dwie diecezje. Grekokatolicy z warmińsko-mazurskiego należa do archidiecezja przemysko-warszawska z siedzibą w Przemyślu.
Z kolei Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny liczy 6 diecezji. Prawosławni z naszego województwa należą do diecezji białostocko-gdańskiej.
oprac. Igor Hrywna
Czytaj e-wydanie
