Ełczanie w PRL-u. (Nie)opowiedziane historie

Lata 1944–1989 w historii Polski, określane niezbyt ściśle mianem PRL-u (Polska Rzeczpospolita Ludowa istniała od 1950 do 1989 r.), to okres będący wciąż przedmiotem dyskusji i publicznych sporów. Na pełną historyczną ocenę tego czasu jest wciąż zbyt wcześnie, a dokonywane podsumowania są często zależne od doświadczeń rodzinnych i pokoleniowych oraz nade wszystko od bieżącego zaangażowania politycznego. W najbardziej uproszczonych narracjach PRL funkcjonuje bądź jako stracony czas, kiedy Polska była państwem pozbawionym niepodległości, bądź „jako najweselszy barak obozu socjalistycznego”, w którym wolność była ograniczona, a absurdy funkcjonowania w systemie gospodarczym i politycznym PRL stanowią co najwyżej zabawne anegdotki. Z jednej strony nad Polską lat 1944–1989 odprawiany jest swego rodzaju egzorcyzm i szukanie tych, którzy zniewalali i zdradzali, a z drugiej funkcjonuje strywializowany obraz PRL-u, wykorzystywany chętnie przez kulturę masową.

Wystawa „Ełczanie w PRL-u. (NIE)opowiedziane historie” jest próbą przełamania takiego schizofrenicznego spojrzenia na Polskę w latach 1944–1989.

— Punktem wyjścia było założenie, że PRL składała się z wielu zachodzących na siebie sfer funkcjonowania człowieka. Z jednej strony wszechobecna była oficjalna narracja władzy, system polityczny, społeczny i gospodarczy przez nią stworzony, a z drugiej istniała rzeczywistość tzw. zwykłego człowieka, funkcjonującego w tych realiach ze swoim bagażem doświadczeń, przeszłością, zmuszonego do odnalezienia dla siebie miejsca w ramach systemu. Oba te wymiary tworzyły skomplikowany splot różnych sfer życia, w którym trudno o jednoznaczne oceny postaw i o rozgraniczenie, co było częścią systemu, a co nie — wyjaśnia Jakub Knyżewski z Muzeum Historycznego w Ełku.

Wystawa nie powstałaby w takim kształcie, gdyby nie hojni darczyńcy Muzeum Historycznego w Ełku, dzielący się swoimi rodzinnymi pamiątkami, fotografiami, przedmiotami codziennego użytku, a nierzadko również kolekcjonerską pasją. Dziękujemy dr. Alfonsowi Bobowikowi, Markowi Buze, Ewie Grunt-Mejer, Jerzemu Jusielowi, Wincentemu Lulisowi, Małgorzacie Niedźwiedzkiej, Markowi Nowickiemu, Krystynie Radyszkiewicz, Jackowi Rutkowskiemu, Karolowi Własiukowi, Januszowi Zagórskiemu i Janowi Złotowskiemu.

Za scenariusz wystawy odpowiedzialni są Jakub Knyżewski, Magda Szumska, dr Rafał Żytyniec.

Wystawę można oglądać do 31 grudnia, od wtorku do niedzieli w godzinach 9.30-16.30. Wstęp wolny!