Regionalne badania dziejów naszego miasta i Mazur w ZS 5 w Ełku

Pomysł ten zrodził się w 1968 roku w głowie ówczesnego dyrektora tej szkoły Antoniego Szczecińskiego, który to w uzgodnieniu z samorządem uczniowskim klas maturalnych młodzieży tej szkoły zaproponował uczniom pisanie ciekawych prac monograficznych o dziejach ich miejscowości i nie tylko. Propozycja była formą dobrowolnego przystąpienia samorządu klasowego do napisania monografii.. Nagrodą miały być dla młodzieży wycieczki tarasami opisanych ciekawych miejsc historycznych po Mazurach, spływy kajakowe trasami pięknych mazurskich jezior. No i satysfakcja, że opracowali monografię, jako pamiątkę o ich nauce w tej szkole, która w tamtych czasach była marzeniem w głowach wielu uczniów i rodziców by ją ukończyć.

Pomysł pana dyrektora zostało przyjęty przez uczniów i nauczycieli z zadowoleniem. Dzięki temu pomysłowi zostało napisanych 70 prac. Tematyka ich była różna. Najwięcej było prac historycznych. Na drugim miejscu, to były prace o kulturze i dziedzictwie kulturowym zamieszkałej ludności na wsiach. Wiele prac było poważnych, dotyczyły badania i opisywania gospodarki spółdzielczości wiejskiej. Sporo było także prac poświęconych szkolnictwie. Pisanie tych prac wymagało wielu konsultacji, których osobiście udzielał dyrektor, a także nauczyciele. Uwieńczeniem tego dzieła, było zakończenie pracy i uroczyste wręczenie jej panu dyrektorowi podczas studniówki, lub balu maturalnego. Prace te nie były chowane w archiwum dokumentów szkolnych. W szkole powstała Izba Pamięci i Tradycji Szkoły, a napisane prace i zebrane pamiątki stanowiły chluby dorobek naukowy szkoły. Niezależnie od tego, była to także bardzo cenna dla uczniów i nauczycieli pracownia historyczna, gdzie mogli poznawać nie tylko zebraną i opisana wiedzę, ale także szczycić się dorobkiem własnych badań regionalnych.

Wśród napisanych prac były prace lepsze i gorsze, ciekawe i mniej ciekawe, starannie i mniej starannie opracowane, twórcze i mniej twórcze. Jednak należy przyznać, że najcenniejszą ich wartością to była zapisana autentyczna historia, kultura, tradycja i dorobek zwykłych ludzi tamtych trudnych czasów. Dzisiaj wiele z tych prac jest godnych poznania i publikacji, a także dalszych badań historycznych minionych dziejów naszej polskiej historii na Ziemiach Odzyskanych.

Ten dorobek szkoły został w 2004 roku dostrzeżony przez Mazurskie Towarzystwo Naukowe w Ełku i wykorzystany podczas I Konferencji Naukowej Mazurskiego Towarzystwa Naukowego z udziałem uczniów i nauczycieli Zespołu Szkół nr 5 im. K. Brzostowskiego w Ełku.

Konferencja dotyczyła niezwykle ważnego tematu pt. „W poszukiwania domu i Ojczyzny na Mazurach”, przez repatriowanych, przesiedlonych i wypędzonych Polaków ze wschodu na tak zwane Ziemie Odzyskane, gdzie musieli od podstaw własnymi rękami w ogromnym trudzie odbudowywać zniszczony Ełk i tworzyć cały system administracyjno-gospodarczy, szkolnictwa i kultury oraz miejsca pracy dla przybyłych ludzi z nadzieją na przyszłe lepsze życie.

Podczas konferencji wyeksponowano bogactwo dorobku tej szkoły w dziedzinie badań regionalnych naszej polsko-mazurskiej kultury, dorobku gospodarczego i osiągnięć społecznych do połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego. O tego czasu odstąpiono od tej formy poznawania i zapisywania naszej powojennej historii. Uważam, że dzisiaj warto zajrzeć do archiwum tej szkoły i przypomnieć, jak to w minionych trudnych czasach starano się zebrać, zapisać i ocalić od zapomnienia osiągnięcia naszych dziadków i rodziców w minionych czasach. A tak naprawdę, czy nie należałoby spróbować poznać i uwiecznić dzisiejszy niebywały dorobek naszego miasta i jego mieszkańców.