Tadeusz Biryło || Wierna krew legendy ełckiego Mazura

Na przestrzeni wielu lat istnienia ełckiego Mazura, Tadeusz Biryło – jeszcze jako zawodnik – był świadkiem wielu sukcesów klubu, który lata temu należał do ścisłej polskiej czołówki. W Ełku boksowały rozpoznawalne nazwiska, w tym Józef Kuderski i Leszek Błażyński, dwukrotny brązowy medalista olimpijski (1972 – Monachium, RFN i 1976 – Montreal, Kanada).

W kolejnych generacjach wyróżniali się np. Grzegorz Jabłoński, bracia Samełko, Szymon Brzęk i Michał Syrowatka, który ma za sobą udaną karierę zawodową. Trener Biryło pracował wówczas w klubie wraz z śp. Tadeuszem Bubienko i przypomina, że wszyscy wymienieni wiele jego imiennikowi zawdzięczają. Docenia również zasługi innych szkoleniowców klubu: Tadeusza Sawickiego, Antoniego Smolińskiego, Ryszarda Gręsia i Janusza Żylińskiego. Kilka lat temu nadzieją ełckiego boksu wydawał się szlifowany przez trenera Biryło Adrian Krukowski, ale niestety życie zweryfikowało bokserskie plany i marzenia.

— Prawda jest taka, że u nas są cały czas utalentowani zawodnicy, którzy odnoszą sukcesy w boksie młodzieżowym, ale potem jest bariera – kończą 18 lat i nie ma co z nimi dalej robić, bo muszą iść do pracy albo wyjeżdżają za granicę — ubolewa Tadeusz Biryło, który w swoim trenerskim portfolio ma 6 medali ME, medal MŚ i ok. 50 tytułów Mistrza Polski wywalczonych przez jego podopiecznych.

Obecnie trener ełckiego Mazura pracuje z ambitną grupą młodzieży, w tym z dziewczętami, które świetnie czują się w ringu. Bezsprzeczną ikoną wśród nich jest Natalia Kuczewska, która chwilę temu na włoskim turnieju prawie wywalczyła kwalifikację na letnie Igrzyska Olimpijskie w Paryżu 2024. Ełcka Wichura niestety odpadła w ćwierćfinale, ulegając doświadczonej 35-letniej Kolumbijce. W maju na kolejnym turnieju kwalifikacyjnym – tym razem w Tajlandii – Polka spróbuje jeszcze raz sięgnąć po upragnioną kwalifikację. Wychowanie olimpijczyka to największe marzenie 70-letniego trenera. Bardzo mocno wierzy w swoją utalentowaną podopieczną.

Arkana boksu zgłębia pod jego skrzydłami ponad pół setki młodych ludzi. Wśród perspektywicznego narybku są naprawdę tyci wiekowo przyszli mistrzowie szermierki na pięści. Póki co bawią się boksem i pilnie słuchają trenera i podpatrują starszych kolegów, a ci z kolei niemal po matczynemu traktują obecną „perłę w koronie” Mazura, czyli właśnie Natalię. Reprezentantka Polski zawsze służy im radą, a po turniejowych wyjazdach – często zagranicznych – przywozi bokserskie opowieści z „większego” świata. Młodsi koledzy i koleżanki chłoną je, podbudowują swoje marzenia i dostają duży zastrzyk pozytywnego morale. Co według Tadeusza Biryło jest najważniejsze na początkowym etapie przyswajania pięściarskiego rzemiosła i dlaczego wiek jest tutaj tak ważny?

— Na początku najważniejsza jest systematyczność. Jeżeli chodzi o technikę, to często jest tak, że niektórzy chłopcy na początku łapią technikę boksu, mają dobrą koordynację ruchową, a później się zatrzymują i nie mogą przejść na wyższy poziom. Inna sprawa, że są chłopaki ze słabszą koordynacją ruchową, ale na skutek systematycznego treningu szybko jej nabierają i robią rzeczywiste postępy. Druga sprawa to kwestia psychiki. Jeżeli ktoś się boi boksować, boi się uderzeń i chowa się przed nimi, to nie będzie z niego zawodnika. Ale takich umiejętności nie nabywa się w 2-3 lata. Aby realnie i rzetelnie wytrenować zawodnika, potrzeba 5-8 lat systematycznej pracy i wówczas można być przygotowanym do rywalizacji na poziomie międzynarodowym: europejskim i światowym. Dlatego bardzo ważne jest to, aby jak najwcześniej zaczynać przygodę z pięściarstwem. Zajmuję się takimi, którzy chcą boksować. W zasadzie nie trenuję starszej młodzieży (17-18 lat), bo tutaj są małe szanse na to, aby odpowiednio się rozwinąć i coś osiągnąć. Aby realnie liczyć się w boksie, treningi należy rozpoczynać w wieku 12-13 lat. Każdy, kto chciałby spróbować swoich sił, może przyjść do nas na treningi — podkreśla doświadczony trener.

Tadeusz Biryło ma swoje bokserskie credo. Podziela pogląd śp. Jerzego Kuleja, legendarnego polskiego olimpijczyka (złoto na IO Tokio 1964 oraz IO w Meksyku 1986). W ostatnich latach życia Kulej związał się ze stolicą Mazur. Czasami można było go spotkać spacerującego po promenadzie. Odwiedzał też chętnie ełcki klub i dzielił się z bokserską bracią Mazura opowieściami ze swojej pięknej kariery i barwnego życia. Trener Biryło wielce sobie cenił przyjaźń i wiedzę legendy polskiego boksu.

— Jak mawiał śp. Jerzy Kulej: „najważniejsza głowa, drugie nogi, a dopiero jak nogami podejdziesz, to rękoma uderzasz. Czyli głowa, nogi, ręce”.

Ale trener Biryło żyje nie tylko boksem. To fan piłki nożnej (kibicuje Manchesterowi United.) i innych sportów walki, wielbiciel westernów, Johna Wayne’a oraz naszego Janosika. Lubi również literacką serię Karola Maya o perypetiach Winnetou i Old Shatterhanda. Sportowo wysoce ceni sobie talent Darka Michalczewskiego, Andrzeja Gołoty i Tomka Adamka. W dobrym towarzystwie nie odmawia przysłowiowej „sety i galarety”.

Tadeusz Biryło zna także mroczną stronę ringu. Stał w nim w roli zawodnika, a od pół wieku jako trener. Wie, czym jest fizyczny ból po ciosach, zna smak i zapach ringowych łez, potu i krwi. Jednak największe razy 70-latek zebrał w życiu prywatnym, gdy dotknęła go osobista rodzinna tragedia.

Pod koniec stycznia 2022 r. jego syn Piotr uległ ciężkiemu wypadkowi w trakcie pracy, podczas obsługi maszyny produkcyjnej – mężczyzna został w niej zakleszczony i zmiażdżony. Doznał ciężkich i licznych obrażeń ciała. Doszło również do zatrzymania pracy serca, co z kolei w wyniku niedotlenienia i przekrwienia mózgu doprowadziło do uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Życie 30-latka udało się uratować, ale znajdował się w stanie wegetatywnym. Przełom nastąpił niemal rok później – Piotr zaczął samodzielnie oddychać, co dało rodzinie nadzieję, że dzięki nieustannej rehabilitacji stan jego zdrowia się poprawi.

Wierzy w to również Tadeusz Biryło, który energię i siłę do życia czerpie z boksu i to on daje mu tak potrzebny do walki z problemami dnia codziennego optymizm. Pomaga szacunek i uznanie, jakim trener Mazura cieszy się wśród ełckiej społeczności. Dowodem na to jest tytuł Ełczanina Roku 2022 przyznany Tadeuszowi Biryło decyzją kapituły Towarzystwa Miłośników Ełku we wrześniu ubiegłego roku. Co istotne, sam tego dnia nie był obecny w ełckiej Hali im. Leszka Błażyńskiego, gdzie odbywała się uroczystość, a nagrodę w jego imieniu odebrała córka. Zasłużony, długoletni i wciąż aktywny trener pięściarzy Mazura zdecydował się towarzyszyć podopiecznej i etatowej reprezentantce Polski Natalii Kuczewskiej na transmitowanej przez TVP Sport gali Suzuki Boxing Night, gdzie ta zmierzyła się z Farah Youssif w ramach meczu Polska – Niemcy. Natalia wygrała swoją walkę, i to w świetnym stylu, tym samym w piękny i symboliczny sposób podkreślając wielki dzień zasłużonego trenera pięściarzy ełckiego Mazura.

Niedawno Tadeusz Biryło został uhonorowany w wyjątkowy sposób. W czwartek 28 III w olsztyńskiej filharmonii zorganizowano Warmińsko-Mazurską Galę Sportu 2024. Event był hołdem dla zawodników i trenerów, którzy w minionym roku odnieśli spektakularne sukcesy zarówno na krajowych, jak i międzynarodowych arenach sportowych. Podczas tego wyjątkowego wydarzenia przygotowanego przez samorząd województwa warmińsko-mazurskiego zasłużony trener ełckich pięściarzy został uhonorowany tytułem Trenera Roku Sportu Młodzieżowego 2023. Oprócz zaszczytnego tytułu, trener otrzymał również nagrodę pieniężną, co stanowi wyraz uznania dla jego wyjątkowej pracy, poświęcenia i profesjonalizmu w prowadzeniu młodych talentów na drodze do sukcesu.

Wśród wyjątkowych osób uhonorowanych podczas gali znalazła się utalentowana zawodniczka MKB "Mazur" Ełk, Natalia Kuczewska, podopieczna trenera Biryło. Jej wybitne osiągnięcia za rok 2023 (np. I miejsce na MTB im. L. Drogosza; 2 miejsce na turnieju „Bocskai Memorial Tournament; I miejsce na MMP do lat 23; brąz na MME) zostały docenione nagrodą pieniężną oraz przyznaniem stypendium sportowego, co stanowi potwierdzenie nie tylko jej talentu, lecz także niezwykłego poświęcenia w treningach i rywalizacji.