Czy zdążymy unieszkodliwić azbest do 2032 roku?

2021-12-08 12:19:31(ost. akt: 2022-01-12 08:43:36)

Autor zdjęcia: fotolia

W 2009 roku rada ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia „programu oczyszczania Kraju z azbestu na lata 2009-2032”, w którym jako główne cele wskazano usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest do 2032 r., minimalizację negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju oraz likwidację jego szkodliwego oddziaływania na środowisko.
Odpady zawierające azbest należą do grupy odpadów niebezpiecznych. Ze względu na budowę i strukturę tych wyrobów, stanowią poważny problem dla zdrowia ludzi i stanu środowiska. Włókna respirabilne azbestu są wystarczająco drobne, by przeniknąć głęboko do płuc, gdzie stanowią ryzyko poważnych chorób układu oddechowego. Włókna te powstają na skutek działania mechanicznego, np. gdy płyty azbestowe są łamane lub poddane jakiejkolwiek obróbce mechanicznej czy ścieraniu.

Na właścicielach, zarządcach bądź użytkownikach nieruchomości, na których znajdują się wyroby zawierające azbest, ciąży obowiązek sporządzenia informacji o tego typu wyrobach i miejscu ich wykorzystywania – obowiązek tzw. inwentaryzacji. Jest ona wykonywana na podstawie spisu z natury. Osoby fizyczne nie będące przedsiębiorcami przedkładają informację odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, zaś podmioty prawne bezpośrednio marszałkowi województwa. Dane należy raportować corocznie do 31 stycznia za każdy poprzedni rok kalendarzowy. Informacje o rodzaju, ilości i miejscach występowania azbestu zebrane od osób fizycznych, wójt, burmistrz lub prezydent miasta przedkłada marszałkowi województwa do 31 marca każdego roku w formie aktualizacji Bazy Azbestowej.

Dane nie zostawiają złudzeń
W województwie warmińsko-mazurskim zinwentaryzowano 240 152 054 kg azbestu ( 207 853 169 kg u osób fizycznych, 32 298 884 kg u osób prawnych). Unieszkodliwiono w sumie 44 185 940 kg, pozostało 195 966 113 kg. To bardzo dużo, a czasu niewiele. Jak wygląda sytuacja w powiatach województwa warmińsko - mazurskiego? Jest jeszcze wiele do zrobienia, dane nie są optymistyczne. W powiecie działdowskim zinwentaryzowano 30 857 960 kg, unieszkodliwiono 10 437 131 kg.

Jak sytuacja wygląda w poszczególnych gminach powiatu działdowskiego?
W samym Działdowie zinwentaryzowano 1 250 780 kg. Unieszkodliwiono 113 605 kg. W gminie wiejskiej Działdowo na unieszkodliwienie wyznaczono 8 388 790 kg, do tej pory udało się wykonać 1 873 656 kg. W gminie Iłowo - Osada na 2 785 090 kg udało się unieszkodliwić 1 116 670 kg. W gminie miejsko - wiejskiej Lidzbark na 8 832 455 kg, zutylizowano 4 965 078 kg. W gminie Płośnica, na 4 863 552 kg, pozbyto się tylko 262 912 kg. Sytuacja w gminie Rybno lepsza nie jest, tam na 4 737 294 kg, unieszkodliwiono 2 105 210 kg. Jak widać, dane pokazują, że ryzyko niewypełnienia do 2032 roku obowiązków wynikających z „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” jest bardzo duże. Jak temu zapobiec? Potrzebna jest skuteczna kampania informacyjno-edukacyjna oraz mechanizmy zachęcające mieszkańców finansowo do realizacji tych zobowiązań. Sam zwrot kosztów utylizacji i transportu odpadów, jak widać, nie okazuje się wystarczająco skutecznym bodźcem zachęcającym do podejmowania odpowiednich działań w tym zakresie. Potrzebne jest wsparcie z budżetu państwa pokrywające także część kosztów związanych np. z wymianą pokrycia dachowego. W przeciwnym razie za 10 lat możemy obudzić się z problemem nie do rozwiązania.

Dlaczego pokrycie dachowe z azbestu jest szkodliwe?
Szkodliwe działanie azbestu na zdrowie ludzi zostało potwierdzone stosunkowo niedawno, bo w latach 80. ubiegłego wieku. Zaliczono go do substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska i jako materiał niebezpieczny został zakazany w wielu państwach, w tym w całej Unii Europejskiej. Był tani i dostępny bez problemu. Największe zużycie azbestu miało miejsce w budownictwie – wykorzystywano tam 60-80% tego surowca. Najpopularniejszym i najbardziej rozpowszechnionym produktem wykorzystującym azbest jest eternit (płyty faliste oraz płaskie), zawierający ok. 10-15% azbestu, z którego były wytwarzane pokrycia dachowe oraz elewacje budynków. Okres jego największego przemysłowego zużycia przypada na lata 1975-1985. Obecnie azbest zaliczany jest do jednego z dziesięciu najgroźniejszych zanieczyszczeń na Ziemi. Gdy człowiek oddycha powietrzem zanieczyszczonym jego włóknami, docierają one do płuc, skąd już nie da się ich usunąć. Ich szkodliwe działanie może się ujawnić nawet po wielu latach, np. nowotwory mogą rozwijać się 20-30, a nawet 50 lat od momentu narażenia organizmu na wdychanie włókien azbestu. Im więcej jest włókien azbestu w powietrzu, którym się oddycha, tym większe ryzyko zachorowania na choroby, które może on wywołać - z ich powodu każdego roku na świecie umiera ok. 100 tysięcy osób.

red.al
dzialdowo@gazetaolsztynska.pl

2001-2024 © Gazeta Olsztyńska, Wszelkie prawa zastrzeżone, Galindia Sp. z o. o., 10-364 Olsztyn, ul. Tracka 5