Higiena jamy ustnej noworodka, niemowlęcia, dziecka

Problematyczne ząbkowanie

Ząbkowaniu, które jest procesem fizjologicznym, towarzyszy istnienie stanu zapalnego. Z tego powodu dziecko może odczuwać dyskomfort, a nawet ból. Mogą pojawić się objawy takie jak: ślinienie, zapalenie dziąseł, wysypka na twarzy, pocieranie dziąseł, ssanie palców, gryzienie twardych przedmiotów, a także objawy ogólnoustrojowe jak gorączka, biegunka, utrata apetytu, płacz, drażliwość i zaburzenia snu.

Aby ulżyć dziecku i zmniejszyć te dolegliwości, najważniejszym jest regularnie usuwanie płytki bakteryjnej poprzez mycie jamy ustnej, ponieważ to ona stanowi główną przyczynę stanu zapalnego.

Poza tym możemy zmniejszyć objawy miejscowe poprzez masaż dziąseł np. silikonową nakładką na palec oraz stosowanie schłodzonych (ale nie zamrożonych) gryzaków. Unikamy stosowania żeli przeciwbólowych stosowanych miejscowo na dziąsła, gdyż zawierają one substancje miejscowo znieczulające, które łatwo przedawkować, co może powodować drgawki i ciężkie uszkodzenia mózgu. W przypadku występowania nasilonych objawów ogólnych (ból, gorączka) zalecane jest podanie dziecku paracetamolu, jednak powinno być to poprzedzone konsultacją pediatryczną w celu wykluczenia choroby ogólnoustrojowej.

Higiena jamy ustnej od 1 ząbka

Już w chwili wyrzynania się pierwszego zęba, nawet jeśli nie pojawił się jeszcze w całości w jamie ustnej, należy wprowadzić szczotkowanie zębów dwa razy dziennie z pastą z fluorem. Do 8. roku życia zęby dziecka powinni szczotkować rodzice, a następnie zabieg ten nadzorować ze względu na niską efektywność oczyszczania zębów przez dziecko oraz możliwość nakładania na szczoteczkę zbyt dużej ilości pasty i jej połykania.

Jaka pasta?

Rodzaj pasty oraz jej ilość zależy od wieku dziecka. Należy zwracać szczególną uwagę na zawartość fluoru, która umieszczona jest na tubce w jednostkach PPM. Codzienne szczotkowanie zębów pastą z odpowiednią zawartością fluoru jest najlepszą profilaktyką przeciwpróchnicową, a stosowanie jej w kontrolowanych ilościach jest w pełni bezpieczne, nawet w przypadku połknięcia przez dziecko pasty.

Jaka szczoteczka?

Taka, która jest najwygodniejsza dla rodzica i używana codziennie! W momencie pojawienia się pierwszego zęba wybieramy szczoteczkę z małą główką i miękkim włóknem. Reszta zależy od upodobań – szczoteczka w ulubionym kolorze dziecka, z wygodnym dla rodzica trzonkiem. Nie istnieją przeciwwskazania do wprowadzenia szczoteczki elektrycznej od pierwszego ząbka, o ile jest ona obsługiwana przez rodzica (ze względu na obecność małej główki, która może zostać połknięta przez dziecko).

Jak myjemy?

Najprostszą i najskuteczniejszą metodą u dzieci jest metoda okrężna, polegająca na wykonywaniu kółeczek na zębach. Pamiętamy, aby nie ominąć żadnego zęba. Zabieg mycia wykonujemy w atmosferze zabawy, przy ulubionej piosence, ze spokojem, w stałych porach, aby przyzwyczajać pociechę do codziennego rytuału mycia zębów. Możemy również pozwalać dziecku na samodzielną próbę szczotkowania za pomocą szczoteczki bez pasty, a następnie poprawić po dziecku mycie już z pastą.

Jak długo myjemy zęby?

Aż będą czyste! Nie istnieją sztywne ramy czasowe, takie jak popularne dwie minuty mycia zębów. Istotą jest dokładne oczyszczenie wszystkich powierzchni zębów. W miarę zwiększania się ilości zębów naturalne jest, że wydłużeniu powinien ulec również czas ich mycia.


Należy dbać również o higienę bezzębnej jamy ustnej – od pierwszego dnia życia do pojawienia się pierwszego ząbka. Jak? Przygotuj gazik i miseczkę z przegotowaną letnią wodą, dokładnie umyj ręce, gazik owiń wokół palca wskazującego i zanurz w wodzie, a następnie delikatnie włóż do jamy ustnej dziecka.

lek. dent. staż. Aleksandra Podgórska