Rusza 54. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej Frombork 2021

Podczas koncertu wystąpią utytułowani muzycy: organista Martin Gregorius oraz para flecistów: Agata Kielar-Długosz i Łukasz Długosz. Wstęp na wszystkie koncerty festiwalowe jest bezpłatny dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.

Organizatorami festiwalu są: Muzeum Pomnika Historii Frombork Zespół Katedralny, Muzeum Mikołaja Kopernika, Rzymskokatolicka Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku, Miasto i Gmina Frombork.

W programie koncertu:
E. Gigout (1844-1925) - Grand chœur dialogué,
J.S. Bach (1685-1750) - Kantata BWV 156 Ich stehe mit einem Fuß im Grabe: Aria na 2 flety,
I. Kisiel (1972) - Duo Heart to heart na 2 flety,
G. Pstrokońska-Nawratil (1947) - Ecco na 2 flety,
S. Karg-Elert (1877-1933) - Schmücke dich, o liebe Seele op. 65, nr 51, Nun danket danket alle Gott op. 65, nr 59, Ave Maria op. 106, nr 2,
A. Sławiński (1953) - Dodecanzonetta na 2 flety,
W. A. Mozart (1756-1791) - Andante G-dur KV 299 na 2 flety,
M. Gregorius (1991) - Improwizacja na zadane przez publiczność tematy.

Koncertujący organista dr Martin Gregorius urodził się w 1991 roku w Gdyni. Studiował organy, improwizację, teorię muzyki, kompozycję, dyrygenturę i muzykę sakralną w renomowanych ośrodkach: Akademii Muzycznej w Gdańsku, Wyższej Szkole Muzycznej w Detmold (Niemcy) oraz Narodowych Wyższych Konserwatoriach Muzycznym w Paryżu i w Lyonie (Francja). W trakcie swych studiów poznawał różne tradycje i style wykonawcze pod kierunkiem wybitnych pedagogów, m.in: Michela Bouvarda, Hanny Dys, Tomasza Adama Nowaka, Romana Peruckiego, Françoisa Espinasse’a i Oliviera Latry. Improwizacja organowa zawsze była centralnym punktem jego zainteresowań. Swój nieprzeciętny talent w tym kierunku rozwijał pracując pod kierunkiem najwybitniejszych francuskich mistrzów, m.in. Pierre’a Pincemaille’a, Thierry’ego Escaicha i Philippe’a Lefevbre’a. W 2017 uzyskał tytuł doktora na Akademii Muzycznej w Poznaniu na podstawie rozprawy poświęconej francuskiej tradycji improwizacji.

Martin Gregorius jest laureatem wielu nagród na międzynarodowych konkursach muzyki organowej w Polsce, Austrii, Niemczech, Włoszech i Luksemburgu. Do jego najważniejszych osiągnięć należą pierwsze nagrody na dwóch prestiżowych międzynarodowych konkursach improwizacji organowej: „Westfalen Impro 6” w Münster/Billerbeck (Niemcy) oraz 6. Międzynarodowym Konkursie Improwizacji Organowej w Aigen-Schlägl (Austria). Za wybitne osiągnięcia artystyczne i naukowe otrzymał stypendia i nagrody m.in. Prezydenta Rzeczypospolitej Polski, Prezesa Rady Ministrów, Nagrodę Miasta Gdańska „Młody Twórca w Dziedzinie Kultury” wyróżnienie „artNoble” jako „wyróżniająca się osobowość twórcza”. Jako koncertujący organista, regularnie wykonuje recitale w Europie, Stanach Zjednoczonych i Azji, m.in. w katedrach w Erfurcie, Luksemburgu, Magdeburgu, Mognucji, Monachium, Boardwalk Hall w Atlantic City i Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku.

W sezonie koncertowym 2017/2018 pełnił funkcję Organisty Tytularnego Sapporo Concert Hall w Japonii, gdzie wydał debiutancką płytę „Taniec witraży”. W trakcie pobytu w Japonii wykonywał recitale w wielu prestiżowych salach koncertowych, m. in. w Suntory Hall i Sumida Triphony Hall w Tokio oraz Art Tower w Mito, koncertując jako solista i kameralista wspólnie z wieloma wybitnymi dyrygentami, solistami i orkiestrami, m.in. z Simonem Gaudenzem, Rainerem Küchlem, Maxem Pommerem, Shuntaro Sato, Kanade Yokoyama a także Sapporo Symphony Orchestra i Nordwestdeutsche Philharmonie. Nagrywał dla polskich i japońskich stacji telewizyjnych oraz dla polskiego, niemieckiego, francuskiego i amerykańskiego radia.

Od 2018 roku jest kantorem, dyrektorem chórów i organistą kościoła św. Pankracego w Gütersloh w Niemczech. Prezentuje także referaty na konferencjach muzykologicznych w kraju i za granicą oraz prowadzi kursy mistrzowskie interpretacji i improwizacji muzyki organowej. Od 2020 roku pełni funkcję docenta organów i improwizacji w Wyższej Szkole Muzycznej w Ratyzbonie (Niemcy).

Agata Kielar-Długosz uznana polska flecistka, propagatorka muzyki polskiej, absolwentka studiów solistycznych w Hochschule für Musik und Theater w Monachium oraz studiów podyplomowych w Hochschule für Musik w Weimarze oraz Yale University w New Haven.

Jest laureatką międzynarodowych konkursów fletowych m.in.: w Uelzen, w Padwie, w Ovadzie, w Timisoarze oraz Viggiano. Jako solistka i kameralistka czynnie koncertuje w kraju i za granicą. Była pierwszą flecistką Bayerisches Symphonieorchester München. Współpracowała również z Münchener Kammerorchester i Bach Collegium München. Grała pod batutą takich dyrygentów jak: Zubin Mehta, Mariss Jansons, Sir Colin Davis, Jacek Kaspszyk, Jerzy Maksymiuk, Agnieszka Duczmal, Helmuth Rilling.

Była wieloletnią stypendystką fundacji Yehudi Menuhina Live Music Now. Do tej pory nagrała 16 albumów płytowych. Jest to głównie twórczość współczesna, ale także muzyka kompozytorów XIX wieku, która warta jest popularyzowania. Najnowszy album wydany przez firmę fonograficzną DUX "For you, Anne-Lill" został przez krytyków muzycznych uznany jednym z najciekawszych albumów z muzyką kameralną ostatnich miesięcy.W 2017 roku Artystka otrzymała nominację do prestiżowej nagrody fonograficznej ICMA (International Classical Music Award) w kategorii koncert solowy za płytę Flute Reflections wraz z London Symphony Orchestra i Berliner Philharmoniker.

Artystka jest propagatorem również muzyki najnowszej, do tej pory powstało 83 utwory jej dedykowane. Wielokrotnie prawykonywała koncerty jej dedykowane przez polskich i zagranicznych kompozytorów m.in.: Pawła Mykietyna, Toshio Hosokawa, Mendi Mengjiqi, Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil, Piotra Mossa, Janusza Bieleckiego, które transmitowane były przez czołowe rozgłośnie radiowe. Dokonała szeregu nagrań archiwalnych, radiowych oraz telewizyjnych.

Artystka wystąpiła w roli solistki ze wszystkimi orkiestrami w Polsce. Jest regularnie zapraszana do współpracy z renomowanymi orkiestrami w Europie. Występowała w prestiżowych salach m.in Gasteig Carl Orff Saal oraz Herkulessaal w Monachium, Xinghai Concert Hall w Guangzhou, w Sali Koncertowej im.Piotra Czajkowskiego w Moskwie, Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej.

Za wybitne osiągnięcia otrzymała wiele nagród, stypendiów oraz nominacji m.in.: Fryderyki, jest laureatką nagrody Komisji Fulbrighta oraz programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Młoda Polska, DAAD, KAAD, All Flutes Plus, Jeunesses Musicales, Top Wind oraz Stiftung für Musik Zürich. Prowadzi liczne kursy mistrzowskie.

Agata Kielar-Długosz wraz z Łukaszem Długoszem stworzyli nowatorski projekt portalu edukacyjnego FLAUTOFORTE (www.flautoforte.lukaszdlugosz.pl ) polegający na zamawianiu, prawykonaniu, nagrywaniu i udostępnianiu polskiej współczesnej literatury fletowej wraz z nutami oraz wskazówkami interpretacyjno-dydaktycznymi artystów i kompozytorów o zasięgu międzynarodowym, promując kulturę polską na świecie. Prezydium Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich przyznało tegoroczną Nagrodę Honorową Związku Kompozytorów Polskich Artystce za szczególne zasługi dla promocji muzyki polskiej oraz poszerzanie repertuaru współczesnych kompozycji fletowych; za stymulowanie twórczości kompozytorskiej w tym zakresie oraz promocję nowej muzyki polskiej na świecie.

W 2019 roku uzyskała stopień naukowy doktora habilitowanego sztuk muzycznych w zakresie dyscypliny artystycznej instrumentalistyka.

Łukasz Długosz został uznany przez międzynarodowych krytyków za jednego z najwybitniejszych flecistów. Jest również najliczniej uhonorowanym w historii polskim flecistą. Luxemburskie PIZZICATO za płytę "Flute Stories" okrzyknęło Długosza jednym z najwybitniejszych flecistów na świecie. Absolwent studiów solistycznych w Hochschule für Musik und Theater w Monachium oraz studiów mistrzowskich w Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse w Paryżu oraz w Yale University w New Haven.

Jest zwycięzcą kilkunastu konkursów międzynarodowych w tym tak prestiżowych jak w Paryżu, Odense, Monachium oraz Viggiano. Koncertuje jako solista i kameralista w kraju i za granicą. Współpracuje z wieloma renomowanymi orkiestrami. Jako solista występował m.in.: w Carnegie Hall, w Musikverein Goldener Saal oraz Konzerthaus w Wiedniu, Konzerthaus w Berlinie, Gasteig Carl Orff Saal oraz Herkulessaal w Monachium, Poly Theatre w Pekinie, Xinghai Concert Hall w Guangzhou, Shanghai Concert Hall, Opera House w Katarze, Shin Kobe Oriental Hall w Kobe, w Sali Koncertowej im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie.

Grał pod batutą takich gwiazd jak Zubin Mehta, James Levine, Mariss Jansons, Walerij Giergijew, Jesús López Cobos, Jerzy Maksymiuk, Jan Krenz, Jerzy Semkow, Jacek Kaspszyk, Gabriel Chmura, Agnieszka Duczmal czy Mirosława Jacka Błaszczyka. Był wielokrotnie zapraszany do wykonania koncertu fletowego Krzysztofa Pendereckiego pod batutą kompozytora. Koncert wykonywał m.in. w Nowym Yorku, Pekinie, Doha, Berlinie, Paryżu, Londynie, Rydze, Koblenz, Helsinkach.

W 2010 roku Łukasz Długosz miał swój debiut fonograficzny z London Symphony Orchestra z którą nagrał płytę z koncertem fletowym Michaela Colina. Artysta dokonał wielu nagrań archiwalnych, radiowych i telewizyjnych w kraju i za granicą.
Artysta nagrał 46 albumów płytowych zawierających w przeważającej części muzykę polską które zostały bardzo wysoko ocenione przez krytykę polską i europejską i za które otrzymał wiele prestiżowych międzynarodowych nagród fonograficznych, w tym nagrodę International Classical Music Award (ICMA), Pizzicato Supersonic Award oraz Fryderyki.

Jego koncerty były wielokrotnie transmitowane przez najważniejsze rozgłośnie radiowe takie jak: BBC Radio 3, NDR, SWR, BR4, Deutschland Radio Kultur, Polskie Radio 2, Radio France, RMF Classic. Do tej pory powstało 124 utwory dedykowane jemu oraz żonie Agacie Kielar-Długosz. Większość powstałych dzieł są to dzieła symfoniczne, które po prawykonaniu nadal są promowane i uwieczniane fonograficznie. Zarząd Główny Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków, przyznał artyście statuetkę Orfeusz 2016 za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie wykonawstwa muzyki fletowej, w tym dzieł kompozytorów polskich. Za wybitną działalność kulturalną i promocję kultury polskiej Łukasz Długosz został odznaczony medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. W 2020 roku otrzymał od Prezydenta RP tytuł Profesora sztuki.

Doskonale brzmiący instrument fromborski budzi wiele emocji wśród słuchaczy i wykonawców koncertów. Jego historia zaczyna się w 1683 r., gdy biskup Michał Radziejowski powierzył wybudowanie nowych organów do katedry znakomitemu mistrzowi z Gdańska Danielowi Nitrowskiemu. Empora wraz z szafami i barokowym prospektem zachowały się do dziś. Organy te posiadały 27 głosów, trakturę mechaniczną i wiatrownice tonowo-zasuwowe. Dyspozycja rozlokowana na trzy sekcje: manuał główny, pozytyw i sekcja pedałowa. Instrument przetrwał do 1934 r., kiedy nad wysłużonym już instrumentem powierzono prace renowacyjne firmie E. Kempera z Lubeki.

Organmistrz zdecydował się jednak na budowę nowych organów o trakturze elektropneumatycznej z wiatrownicami systemu woreczkowo-wentylowego, zachowując jednocześnie zabytkowe szafy z prospektem. Organy Kempera okazały się znacznie większe od instrumentu Nitrowskiego. Posiadały 43 głosy rozmieszczone także poza szafą organową ze względu na znaczne ograniczenia przestrzenne. Stół gry połączono elektrycznie z organami i umieszczono go na posadzce katedry. W tym czasie Kemper wybudował również 13-głosowe organy chórowe, również połączone elektrycznie ze stołem gry wspólnym dla obu instrumentów.

W czasie II wojny światowej organy fromborskie zostały zniszczone w ok. 60%. W 1946 r. opiekę nad katedrą fromborską przejęli księża salezjanie. W 1960 r. ks. Józef Sianko, salezjanin, metodą gospodarczą doprowadził oba instrumenty katedralne do stanu używalności. Z czasem uzupełniono brakujące głosy. Pracowały nad tym firmy: Truszczyńskiego, Sobiechowskiego i Biernackiego, a organistą był wówczas we Fromborku Jerzy Piaskowski, który bardzo angażował się w odbudowę i remonty organów. Pod koniec lat 70–tych XX w. pod nadzorem i według projektu prof. Jana Jargonia firma Kamińskich z Warszawy dokonała przeszeregowania dyspozycji.

Niektóre głosy wymieniono na inne, wykonane z wartościowszych materiałów. W tym czasie firma Kamińskich dobudowała do organów głównych dodatkową sekcję Brustwerku o 7 głosach, sterowaną IV manuałem oraz dzwony rurowe sterowane III manuałem. Organy chórowe zostały powiększone z 13 do 16 głosów.

Obecnie fromborskie organy posiadają 66 głosów, dzięki czemu zachwycają słuchaczy dostojnym, szlachetnym brzmieniem i różnorodnością barw dźwiękowych, a uniwersalna dyspozycja głosów pozwala na wykonywanie z wielkim powodzeniem bardzo szerokiego wachlarza repertuarowego.