Honorowe obywatelstwo Fromborka dla Mieczysława Weltera, twórcy pomnika Kopernika

W środę 19 lutego przypada 552 rocznica urodzin Mikołaja Kopernika, wybitnego astronoma i członka warmińskiej kapituły katedralnej. Z tej okazji w katedrze fromborskiej metropolita warmiński, arcybiskup Józef Górzyński, odprawił mszę świętą. Po nabożeństwie na grobie Kopernika złożono kwiaty, oddając hołd uczonemu, który 40 z 70 lat swojego życia spędził na Warmii. Choć Kopernik urodził się w Toruniu, to właśnie Frombork, położony nad Zalewem Wiślanym, był jego domem przez blisko 30 lat. Tutaj mieszkał, pracował jako kanonik warmiński, a po śmierci został pochowany w tutejszej katedrze.

Tegoroczne obchody miały wyjątkowy charakter, ponieważ ich część odbyła się w Muzeum Mikołaja Kopernika. Program uroczystości był bogaty — otwarto dwie nowe wystawy oraz nadano honorowe obywatelstwo Fromborka rzeźbiarzowi Mieczysławowi Welterowi. Artysta jest autorem pomnika Mikołaja Kopernika, który od lat stoi u stóp Wzgórza Katedralnego. Ze względu na wiek rzeźbiarza (97 lat), wyróżnienie w jego imieniu odebrała wnuczka. Jak podkreśliła Dorota Wójcik z muzeum, było to szczególne wydarzenie, ponieważ Welter znacząco przyczynił się do ukształtowania przestrzeni upamiętniającej Kopernika we Fromborku.

W muzeum otwarto dwie nowe wystawy. Pierwsza z nich prezentowała prace Mieczysława Weltera, ukazując bogaty dorobek artystyczny twórcy. Druga ekspozycja, zatytułowana „Historia pewnego pomnika”, opowiadała dzieje monumentu Kopernika stojącego u stóp Wzgórza Katedralnego. Pomnik ten odsłonięto 15 lipca 1973 roku podczas obchodów 500. rocznicy urodzin astronoma. Jednak przygotowania do jego powstania rozpoczęły się już trzy lata wcześniej, kiedy to ogłoszono ogólnopolski konkurs rzeźbiarski. Konkurs skierowany był do członków Związku Polskich Artystów Plastyków i spotkał się z szerokim zainteresowaniem.

Do konkursu zgłosiło się kilkudziesięciu artystów z całego kraju. Każdy z nich musiał dostarczyć szkic architektoniczny w skali 1:500, model pomnika w skali 1:20, sylwetkę Kopernika w skali 1:5 oraz głowę postaci w skali 1:1. Według Doroty Wójcik, to właśnie te prace, zwłaszcza naturalnej wielkości głowy postaci, zrobiły największe wrażenie na zwiedzających podczas tegorocznej wystawy. Mieczysław Welter zgłosił na konkurs trzy propozycje, a zwycięski projekt, jak wspominał w wywiadzie dla “Głosu Pracy” z 4 sierpnia 1971 roku, ukończył „dosłownie w ostatnim dniu przed wysłaniem do Fromborka”.

Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 15 lipca 1973 roku. Aktu dokonał premier PRL Piotr Jaroszewicz podczas obchodów 500-lecia urodzin Kopernika, połączonych z podsumowaniem siedmioletniej Operacji 1001 Frombork. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz państwowych i wojewódzkich, w tym I sekretarz KC PZPR Edward Gierek.

Mało znanym faktem jest to, że w tym samym roku, w stolicy Meksyku stanął taki sam pomnik Kopernika, choć zmniejszony o połowę. Jego pomysłodawcami i fundatorami byli Wanda Falkowska de Ortega oraz jej mąż Florencio de Ortega.

Rzeźbiarz Mieczysław Welter, urodzony w 1928 roku, jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W swojej karierze stworzył liczne rzeźby monumentalne, portretowe i kameralne, a także pomniki w kraju i za granicą. Nadanie mu honorowego obywatelstwa Fromborka stało się symbolicznym uhonorowaniem jego wkładu w upamiętnienie jednej z najważniejszych postaci w historii nauki – Mikołaja Kopernika.

red./PAP