Unikowo. Wieś nad jeziorem, którego nie ma.

Unikowo to wieś założona w 1340 r. Wieś nosiła początkowo pruską nazwę Knogstin - od jeziora nad którym była położona, a którego już nie ma, choć tuż za budynkiem plebanii można zobaczyć jego dawną linię brzegową. Jezioro zostało osuszone prawdopodobnie w XIX wieku.

Pierwszy dokument lokacyjny wsi zaginął. Prawo chełmińskie tej wsi zostało potwierdzone dokumentem z 11 listopada 1357 roku. W wykazie parafii z końca XV wieku występuje kościół w Unikowie, do którego należał jako filialny kościół w Rynie Reszelskim (dziś gmina Kolno). Na początku XIX wieku do parafii należały: Dąbrowa, Ryn Reszelski i Wysoka Dąbrowa. Niemiecka nazwa wsi to Glockstein.

Nad wsią góruje kościół pw. św. Jana Chrzciciela, który zachował się od początku XIV wieku w prawie niezmienionej formie. To budowla późnogotycka wybudowana w latach 1370-1380, odnawiana w 1850. Wystrój wnętrza jest barokowy. Ołtarz główny z roku 1712 z obrazami św. Jana Chrzciciela, Michała Archanioła oraz rzeźbami świętych. Obraz wotywny z 1639 r. przedstawia scenę Ukrzyżowania oraz z postacią miejscowego proboszcza Mikołaja Cronensisa (Duńczyk). W posadzce umiejscowione trzy płyty nagrobne, wśród których także proboszcza Mikołaja Cronensisa z datą 1650. We wsi można zobaczyć kapliczki warmińskie, krzyże przydrożne, warmińskie zabudowania, nabyć napoje i posiłki w dwóch miejscowych sklepach.

Jedną z tajemnic Unikowa są kajdany wmurowane tuż przy wejściu bocznym do kościoła. Kto i po co je tam wmurował? Czyżby dla niepoprawnych parafian? Świątynie okala cmentarz parafialny z licznymi nagrobkami dawnych mieszkańców parafii. Z nagrobków zniszczonych i przeniesionych utworzono lapidarium z tablicą upamiętniającą parafian sprzed 1945 roku. Na tablicy w kształcie pękniętego serca wyryto w językach polskim i niemieckim: "Dawni mieszkańcy Parafii Unikowo-Wysoka Dąbrowa, tym kamieniem wspominają żyjących i zmarłych przed 1945 rokiem mieszkańców tej wspólnoty, powstałej w 1340 roku. stowarzyszenie-wspólnota Powiatu Reszelskiego - Unikowo 24.07.2004 r.".

Do Unikowa z Bisztynka najlepiej pojechać rowerem, przez las, albo pójść pieszo. Skręcamy w gruntową drogę w okolicach leśniczówki "Kamieniec" i do Unikowa mamy około 7 kilometrów. Po wizycie w Unikowie możemy pojechać do Sątop (3 km), gdzie zwiedzimy kościół pw. św. Jodoka. Potem możemy wrócić do hotelu w Bisztynku (9 km)

Adres parafii: parafia Świętego Jana Chrzciciela, Unikowo 11, 11-230 Bisztynek, tel. 89-718-72-66. Proboszczem jest ks. Marek Kaźmierczak. Msze św. odprawiane są w niedziele o godz. 9.30. W dni powszednie o godz. 16.30.

Andrzej Grabowski
bartoszyce@gazetaolsztynska.pl