Bartoszyce rozświetliły Świetliki. Projekt realizowany przez instruktorów ZHP

O projekcie rozmawiamy z instruktorkami ZHP Magdą Mrozek i Dominiką Grykin.

— Koordynatorem projektu jest Ewa Kapusto — mówi Magda Mrozek — Zajęcia odbywają się codziennie w czasie, kiedy dzieci kończą swoje lekcje. Instruktorzy mają wyznaczone szkoły, w których prowadzą zajęcia. Zazwyczaj w każdej ze szkół jest dwóch - trzech instruktorów.

Zajęcia prowadzone są w czasie wolnym, jednak życie pisze swoje własne scenariusze. Opowiada o tym Dominika Grykin..
— Zwykle dzieci mogą wracać do domu, kiedy chcą. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy ich rodzice pracują, często jednak same chcą zostać dłużej. W grupie są również dzieci, które przychodzą dla towarzystwa, by pobyć razem z innymi. Zuchy są w wieku od siedmiu do dziesięciu lat i tak samo jest z uczestnikami naszych świetlic. Tak naprawdę to, co robimy, jest często uzupełnieniem zwykłej pracy świetlicy, choć niejednokrotnie z użyciem innych form.
Instruktorzy dbają o takie skonstruowanie zajęć, by sprzyjały one rozwojowi dzieci. ZHP jako realizator projektu zapewnia materiały programowe oraz wynagrodzenia dla instruktorów. Dzięki temu dysponują swoimi materiałami biurowymi oraz plastycznymi. Wkrótce pojawią się również gry.
Zajęcia są prowadzone w oparciu o metodę harcerską, która opiera się na kilku filarach. Należą do nich: system wartości, uczenie przez działanie, praca w małych grupach oraz ciągłe doskonalenie. Instruktorzy koncentrują się na rozwoju dzieci: duchowym, emocjonalnym, intelektualnym, społecznym i fizycznym.
— Prowadzimy zajęcia profilaktyczno-wychowawcze — mówi Magda Mrozek. — W czasie zajęć mówimy o harcerstwie, sprawnościach, omawiamy wygląd mundurów. Mamy nadzieję, że będzie to miało przełożenie w przyszłości na ich udział w harcerstwie.

O nawiązaniu do metody harcerskiej opowiada również Dominika Grykin:
— Pracujemy metodą harcerską, ale oczywiście bez munduru. Metoda harcerska to przede wszystkim nauka przez zabawę. Zadaniem organizacji harcerskiej jest przede wszystkim wychowywać, Jednak w sposób twórczy, aktywny i ciekawy dla dzieci. Organizujemy zabawy rozwijające choćby kompetencje społeczne, oczywiście w formie zabawy, najczęściej ruchowej.

— Jest to zależne od okoliczności. Kiedy jest piękna pogoda i dzieci chcą pójść na dwór, to prowadzimy zajęcia ruchowe. Dzieci bardzo aktywnie biorą udział również w zajęciach bardziej kreatywnych. Dużą uwagę przywiązujemy też do odrabiania lekcji, żeby dzieci po powrocie do domu miały więcej czasu wolnego.

— Rozmawiamy na różne tematy — mówi Magda Mrozek. — Prowadzimy zajęcia integracyjne, plastyczne i sportowe. Prowadzimy również zajęcia na temat emocji, chociażby jak radzić sobie ze złością? Jak być asertywnym? W ten sposób dzieci budują swoją pewność siebie i uczą się samodzielności.
Zajęcia pełną parą ruszyły niedawno, o czym mówi Dominika Grykin.
— Zajęcia prowadzimy od marca ponieważ wcześniej nie pozwalała na sytuacja pandemiczna. Obserwujemy, że dzieci wracające do szkoły po locdownie mają obniżoną sprawność fizyczną i jest tu wiele do pracy.

Sytuacja izolacji, zamknięcia szkół dotknęła nawet najmłodszych, co potwierdza Magda Mrozek.

— Dzieci bardzo dotknął okres izolacji. Obecnie przede wszystkim są spragnione kontaktu z rówieśnikami. Doskonale to widać, kiedy przychodzą na zajęcia do świetlicy. Same przyznają, że są stęsknione za rówieśnikami. Czasem jednak pojawia się agresja w zachowaniu i widać, że nie zawsze potrafią sobie z nią poradzić. Podobnie, jak trudno im radzić sobie z narastającą intensywnością uczuć. Właśnie rolą instruktorów jest tak kierować dziećmi, by te emocje bezpiecznie rozładowały. Ważne jest, byśmy na bieżąco reagowali na wyrażane przez dzieci potrzeby. Zgodnie z zasadą, że program należy aktualizować i tworzyć go, dostosowując do bieżącej sytuacji.

Dominika Grykin wskazuje jeszcze na jeden element pracy w czasach (nie tylko) pandemii. Dzieci, mając ograniczony kontakt z rówieśnikami mają ograniczoną możliwość nauczenia się współpracy i współdziałania w zespole.
— Skupiamy się na nauce współpracy w grupie. Obecnie mamy na świecie dużo indywidualności. Staramy się codziennie wyznaczać lidera grupy tak, aby dzieci uczyły się współpracować i odkrywać tę rolę. Budowanie roli lidera jest ważne. W ten sposób dziecko poznaje swoje mocne strony. Czym więcej odkrywają tego, w czym są dobrzy, tym lepszą mają samoocenę. Pokazujemy również, że jeżeli nawet ktoś ma słabe strony, to one nie są żadną ujmą. Tyle tylko, że musi sobie radzić z tym inaczej. I tu ważna jest umiejętność wyrażania emocji. Dzieci mają prawo nie wiedzieć jeszcze wielu rzeczy. Natomiast nie widzę problemu z asertywnością.

Jest prawdopodobne, że dzieci uczestniczące w projekcie zasilą w przyszłości szeregi zuchów i harcerzy. Uważa tak Magda Mrozek i koordynator projektu Ewa Kapusto.

— Czy dzieci ze świetlicy staną się zuchami? Jest jeszcze za wcześnie na wnioski — uważa Magda Mrozek. — Jest to jednak proces, który już się zaczyna dziać. Widzimy, że już teraz dzieci są chętne, zainteresowane zajęciami.
— Założyliśmy w projekcie — dodaje Ewa Kapusto — że pracujemy metodami harcerskimi. Przekazujemy dzieciom cechy i ideały harcerskie. Czy będzie narybek do harcerstwa? Powiem szczerze, że na to liczę. A jak będzie zobaczymy we wrześniu, albo w październiku kiedy prowadzimy nabór do drużyn. Nie jest to jednak celem projektu.
— Bardzo dziękuję za rozmowę.

Dariusz Dopierała