Numer alarmowy 112 ratuje życie! Nie dzwoń bez potrzeby!

W Polsce działa 17 centrów, po jednym na każde województwo oraz dodatkowo dla miasta Warszawy. Oznacza to, że dzwoniąc pod 112 z terenu powiatu bartoszyckiego dodzwaniamy się faktycznie do dyspozytora w Olsztynie. To on następnie kieruje zgłoszenie do Policji, Państwowej Straży Pożarnej lub Państwowego Ratownictwa Medycznego na terenie naszego powiatu.
O systemie rozmawiam z Adamem Dowgiałło, Ratownikiem Medycznym Szpitala w Bartoszycach, który jest jednocześnie operatorem numeru alarmowego 112.

— Dzwoniąc pod 112 i 997 nie łączymy się z operatorem znajdującym się w Bartoszycach?
— Od blisko 3 lat każdy kto wybiera nr 997 chcąc połączyć się dyżurnym policji tak naprawdę łączy się z operatorem numeru alarmowego. Co więcej, od tego roku taka sama sytuacja będzie z nr 998, a docelowo, prawdopodobnie w ciągu najbliższych 2 lat wybierając każdy z nr alarmowych 997,998, 999 połączymy się z nr 112. Ma to na celu ujednolicenie, przyśpieszenie przyjęcia zgłoszenia alarmowego i zadysponowania przez dyżurnych poszczególnych służb odpowiednich sił i środków do miejsca zdarzenia. Jedynym odstępstwem jest i nadal będzie dodatkowe połączenie z dyspozytorem medycznym, który dodatkowo zbierze od zgłaszającego wywiad medyczny. Często słychać głosy, że to przedłuża zgłoszenie, że trzeba powtarzać informacje. Jest to mylne wrażenie.
Operator, który przyjmuje zgłoszenie zadaje pytania zgodne z ustalonym przez wszystkie służby ratunkowe katalogiem pytań. Jest on ujednolicony w całym kraju. W momencie przyjmowania zgłoszenia o wypadku komunikacyjnym operator zbiera dokładne informacje o miejscu zdarzenia, charakterze zdarzenia, dane osoby zgłaszającej, następnie poinformuje o przyjęciu zgłoszenia i w przypadku w przypadku konieczności udzielenia pomocy medycznej połączy zgłaszającego z dyspozytorem medycznym, który będzie decydował czy jest tam niezbędny przyjazd karetki pogotowia ratunkowego. W momencie przyjęcia zgłoszenia informacja o zdarzeniu, za pomocą systemu teleinformatycznego, w jednym momencie trafia do każdej ze służb, wobec czego nie trzeba informować oddzielnie każdej ze służb.
Dodatkowa rozmowa z dyspozytorem medycznym ma na celu dokładne zebranie wywiadu, dzięki czemu możliwe jest dysponowanie najbliższej karetki, karetki specjalistycznej lub nawet helikoptera ratunkowego. Należy tu obalić mit, że operator dysponuje karetki, wozy bojowe, czy radiowozy. Robią to tylko i wyłącznie dyżurni/dyspozytorzy poszczególnych służb. Operator tylko i wyłącznie operuje odebranym zgłoszeniem, jest swego rodzaju filtrem, decyduje w pierwszej fazie czy zgłoszenie jest zasadne, tak aby dyżurny/dyspozytor otrzymał tylko zasadne zgłoszenie, które dotyczą tej konkretnej służby. Jest to ogromne odciążenie ich pracy oraz znacznie przyśpiesza dysponowanie odpowiednich sił i środków na miejsce zdarzenia. Mają też znacznie więcej czasu na obsługę poszczególnych zdarzeń.

— Jak to wygląda w powiecie bartoszyckim?
— Na terenie powiatu bartoszyckiego stacjonują cztery karetki pogotowia ratunkowego, z czego jedna jest dwuosobowa, dwie są trzyosobowe oraz jedna trzyosobowa z lekarzem. W czasie pandemii Jest bardzo dużo zdarzeń z udziałem osób, u których stwierdzono Covid-19. Niestety jeżeli okaże się, że obecnie nie ma miejsc na oddziale covidowym w bartoszyckim szpitalu, to ratownicy muszą się udać w miejsce wskazane przez dyspozytora medycznego np. Kętrzyn, Mrągowo, Olsztyn, Elbląg. To bezpośrednio może wpłynąć na opóźnienie w udzieleniu pomocy, gdyż dojazd kolejnego wolnego zespołu może się wydłużyć o kilkanaście-kilkadziesiąt minut. Dlatego tak ważne jest, aby wzywać karetkę tylko i wyłącznie w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia.

— Z numerem 112 mogę się połączyć z każdego telefonu?
— Numer alarmowy „112” jest jednolitym ogólnoeuropejskim numerem alarmowym zarówno dla telefonów stacjonarnych, jak i komórkowych. Wybranie numeru 112 nie wymaga odblokowania klawiatury telefonu komórkowego. Ponadto numer 112 można wybrać w telefonie bez karty SIM. Kierowanie połączeń na numer alarmowy „112” jest bezpłatne. Operatorzy numerów alarmowych w Centrach Powiadamiania Ratunkowego obsługują zgłoszenia dotyczące m.in.: zagrożenia życia, zdrowia i bezpieczeństwa, zagrożenia mienia i środowiska (sytuacje nagłe), zagrożenia czyjejś wolności, przestępstw lub zakłócania porządku publicznego, kiedy niezbędne jest natychmiastowe działanie wspomnianych służb.

— Czasem skontaktowanie się z numerem 112 trwa dość długo. Z czego to wynika?
— Operatorzy w ciągu doby odbierają nawet 1-3 tysiące zgłoszeń z terenu województwa, a nawet z kraju, gdyż wdrożona została tzw. zastępowalność, co oznacza, że jeśli zgłaszający czeka na połączenie z nr 112 powyżej 30 sekund, to jest przełączany do innego operatora w kraju, który obecnie jest w dyspozycji. Oznacza to, że nasze zgłoszenie może przyjąć ktoś z Gdańska, Krakowa, czy np. Wrocławia. Nie ma większego znaczenia, gdyż w całym kraju jest ujednolicony system, a każda miejscowość/gmina/powiat jest „przypisana” terytorialnie do odpowiednich dla danego obszaru służb. W konsekwencji jesteśmy znacznie szybciej obsłużeni i pomoc dotrze znacznie szybciej.

— Zdarza się, że numer jest po prostu „zakorkowany”?
— Niestety codziennie do operatorów numerów alarmowych trafiają tysiące niezamierzonych połączeń kierowanych na numer alarmowy 112. Są to przypadkowe połączenia wywołane przez odblokowany telefon znajdujący się w kieszeni, bawiące się aparatem telefonicznym dzieci, czy celowe zachowania nastolatków i dorosłych.

— O czym warto przypomnieć mieszkańcom?
— Numery alarmowe 112, 997, 998, 999 nie służą do kontaktu z Policją, Strażą Pożarną czy Państwowym Ratownictwem Medycznym, a kierowanie na nie zgłoszeń o charakterze nie alarmowym powoduje blokowanie łączy oraz ewentualne opóźnienia w niesieniu niezwłocznej pomocy w wypadku zagrożenia życia, zdrowia lub mienia. Należy podkreślić, że za pokreślić że za umyślne i nieuzasadnione blokowanie numerów alarmowych, grozi kara aresztu, ograniczenia wolności lub do 1,5 tys. zł grzywny. Procedura wszczęcia takiego postępowania dotyczy osób uporczywie blokujących numer alarmowy 112 (art. 66 pkt 2. Kodeksu wykroczeń).

DZWOŃ tylko w nagłych, wymagających interwencji służb ratowniczych sytuacjach, takich jak:
— wypadki drogowe, silne krwawienia i uszkodzenia ciała, omdlenia i utrata świadomości, pożary,
— przypadki porażenia prądem, kradzieże, włamania, rozboje i inne przypadki użycia przemocy,
— podejrzenie prowadzenia pojazdu pod wpływem środków odurzających,
— rozpoznania osoby poszukiwanej przez Policję,
— inna sytuacja nagłego zagrożenia życia, zdrowia, środowiska, mienia, bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Dariusz Dopierała