Odra: co wiedzieć o niej trzeba? Jak się przed nią bronić?

Odra to wirusowa choroba zakaźna, w której w typowym przebiegu, po okresie wylęgania trwającym 7-18 dni od zakażenia do wystąpienia gorączki, rozpoczyna się okres nieżytowy. Występują: gorączka, nieżyt błony śluzowej gardła, silny, suchy kaszel, nieżyt spojówek ze światłowstrętem i łzawieniem oraz nieżyt błony śluzowej nosa.

Następnie, na 2-3 dni przed wysypką, u 80% chorych na przekrwionej błonie śluzowej policzków pojawiają się 1-2 mm białawe plamki Koplika, które bledną po wystąpieniu wysypki 
i wkrótce znikają.

Przeważnie 14 dnia od zakażenia (3-4 dzień choroby), przy utrzymującej się wysokiej gorączce, pojawia się wysypka plamisto-grudkowa, nieswędząca, 
o charakterystycznej kolejności umiejscowienia: najpierw przy linii włosów i za uszami, przechodząca na twarz, następnego dnia na tułów, a później na kończyny. Wysypka utrzymuje się od 3 do 7 dni i ustępuje w kolejności w jakiej się pojawiła. Kaszel ustępuje jako ostatni objaw choroby.

Wirus szerzy się drogą kropelkową lub powietrzno-kropelkową, przez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Źródłem zakażenia jest chory człowiek w okresie zaraźliwości, czyli 1-3 dni przed wystąpieniem gorączki i kaszlu i 3 dni po wystąpieniu wysypki.

Powikłania w przebiegu odry występują często. Wśród małych dzieci najczęstszym powikłaniem jest zapalenie ucha środkowego, rzadziej nieżyt żołądkowo-jelitowy 
z biegunką. U dzieci i dorosłych często występuje zapalenie płuc, które wymaga leczenia szpitalnego.

Ciężki przebieg mają powikłania neurologiczne (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu). Odległym następstwem przebytej odry jest podostre stwardniające zapalenie mózgu. Występuje po kilku lub kilkunastu latach od zachorowania na odrę, zwłaszcza wśród osób, które przechorowały odrę we wczesnym dzieciństwie.

Szczepienie przeciwko odrze jest skutecznym środkiem zapobiegawczym. W Polsce szczepionka przeciw odrze występuje w postaci skojarzonej jako szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce i znajduje się w wykazie szczepień obowiązkowych, bezpłatnych, podawanym dzieciom w 13-14 miesiącu życia i w wieku 10 lat.

Po przyjęciu dwóch dawek szczepionki występuje odporność długotrwała. Odporność po przechorowaniu utrzymuje się do końca życia.