Bartoszyckie, zabytkowe hydranty
2014-08-13 08:00:17(ost. akt: 2014-08-13 20:17:14)
Zabytkowy hydrant na posesji sądu w Bartoszycach.
W Bartoszycach zachowały się unikatowe hydranty przeciwpożarowe wyprodukowane na przełomie XIX i XX wieku w Höchst nad Menem w Niemczech. W czasie jednodniowych poszukiwań odnaleźliśmy w mieście cztery takie obiekty.
Wedle wszelkich danych Bartoszyce zostały zwodociągowane na przełomie XIX i XX wieku. Był to okres w którym główne magistrale wodne wykonywano z żeliwnych rur, które dziś są często zmorą wodociągowców, bo dość często pękają. Nie ma się czemu dziwić. Mają przecież ponad 100 lat i od ponad 100 lat leżą w ziemi.
Budowa wodociągów wiązała się oczywiście z tworzeniem miejsc poboru wody do gaszenia pożarów. Właśnie wtedy na ulicach Bartoszyc i innych miast pojawiły się hydranty.
Do dziś w Bartoszycach zachowały się co najmniej cztery hydranty z tamtego okresu, z czego dwa są nadal czynne i sprawne. Jeden z nich stoi przy ulicy 11-go Listopada, prowadzącej do dworca kolejowego. Drugi znajduje się na posesji Sądu Rejonowego w Bartoszycach na trawniku przy parkingu dla samochodów pracowników sądu.
Dwa pozostałe, nie spełniające już swej pierwotnej roli, są na terenie miejskiej spółki wodno-ciepłowniczej "COWIK" przy ul. Limanowskiego. Jeden z nich został użyty jako fontanna i stoi przed budynkiem biurowym spółki. Drugi został zdemontowany gdzieś "z miasta" i czeka na lepsze czasy w ogrodzeniu.
Firma, która wyprodukowała wszystkie te hydranty to spółka założona w 1876 roku przez Hermanna Josefa Breuer'a pod nazwą H. Breuer & Co. Była to początkowo odlewnia rur.
W 1896 roku spółka kupiła Deutsche Wasserwerksgesellschaft (spółkę wodociągową) oraz Bronzeguß AG (odlewnię brązu) i Gußapparate AG (zakłady produkujące urządzenia odlewnicze) i stała się dużą fabryką. Działała w Höchst nad Menem.
Dziś jest to dzielnica Frankfurtu nad Menem z parkiem przemysłowym. Charakterystyczna dla Höchst jest zabytkowa, górująca nad miastem wieża ciśnień. Dzielnica leży bezpośrednio nad Menem, co jest naturalne, gdyż z tej rzeki pobierano kiedyś wodę dla miasta.
W najlepszym okresie swej działalności Maschinen und Armaturenfabrik vorm. H. Breuer & Co. Hoechst a/Men zatrudniała nawet 1000 pracowników. Produkowała rury, przepustnice, hydranty, żurawie wodne do lokomotyw, sprzęt dla przemysłu chemicznego. Zakończyła działalność w 1967 roku.
Europejscy kolekcjonerzy takich i podobnych hydrantów, opisując swoje eksponaty z fabryki H. Breuer & Co. zwykle używają słów: "niezwykle rzadki", "wyjątkwy", "piękny", "unikalny".
Przeglądając informacje z zasobów internetowych trafiliśmy na przykłady polskich miast, gdzie podobne, zabytkowe hydranty zostały odnowione i stanowią dziś jedną z wielu atrakcji turystycznych. Tak uczyniono m.in. w Środzie Wielkopolskiej, gdzie nowe hydranty zastąpiono zabytkowymi, po ich gruntownej renowacji.
Nie mamy pewności, czy odnaleźliśmy wszystkie bartoszyckie, zabytkowe hydranty. Jeśli jeszcze gdzieś stoją prosimy o wskazanie nam ich lokalizacji w komentarzach lub pisząc na adres e-mail autora tego tekstu. Prosimy też o Wasze pomysły na to, jak wykorzystać potencjał drzemiący w tych unikalnych obiektach, jak je wykorzystać, eksponować. Wasze uwagi i wnioski pzekażemy władzom miasta.
Andrzej Grabowski
a.grabowski@gazetaolsztynska.pl
a.grabowski@gazetaolsztynska.pl
Najnowsze wydanie "Gońca Bartoszyckiego" wyjątkowo w czwartek 14 sierpnia.
Zapraszamy do kiosków i punktów sprzedaży!
Zapraszamy do kiosków i punktów sprzedaży!
Pochwal się tym, co robisz. Pochwal innych. Napisz, co Cię denerwuje. Po prostu stwórz swoją stronę na naszym serwisie. To bardzo proste. Swoją stronę założysz klikając na bartoszyce.wm.pl w ramkę " ZAŁÓŻ PROFIL ", która znajduje się w prawym, górnym roku strony. Szczegółowe informacje o tym czym jest profil i jak go stworzyć: Podziel się informacją:
Problem z założeniem profilu? Potrzebujesz porady, jak napisać tekst? Napisz do mnie. Pomogę: Igor Hrywna
Źródło: Gazeta Olsztyńska
Komentarze (6) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
-
-
-
-
-
Pokaż wszystkie komentarze (6)Mr.X #1475283 | 95.160.*.* 2 wrz 2014 18:35
Mi się wydaje że taki hydrant jest koło dworca
odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)
dc #1460560 | 89.228.*.* 13 sie 2014 20:01
Coś mi nie pasuje. Mam pocztówkę Bartoszyc sprzed wojny i tam w prawym dolnym rogu jest hydrant dobrze widoczny (prawie na pierwszym planie) ale on jest inny niż tu prezentowane. Czy to nie są te hydranty które w latach 50 czy 60tych przeniesiono z pobliskiego Górowa lub Sępopola??
Ocena komentarza: warty uwagi (1) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)
pysia #1460320 | 88.220.*.* 13 sie 2014 15:30
Przy ul Dabrowskiego w ogrodkach pod ziemia sa porcelanowe rury chyba wodne
Ocena komentarza: warty uwagi (3) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)
q-ku #1460105 | 77.242.*.* 13 sie 2014 10:48
i działają? A koło mojej furtki stoi polski, żeliwny, nowoczesny hydrant, który właśnie wziął i pękł
odpowiedz na ten komentarz
Leo #1460081 | 79.190.*.* 13 sie 2014 10:19
tak, zinwentaryzować, ujawnić - złodzieje będą mieli łatwiej! Już czekają!
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-5) odpowiedz na ten komentarz