USG piersi jest bardzo ważne

Nowotwór piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet, stanowiąc 20-25% diagnozowanych schorzeń onkologicznych. Przed nowotworem bardzo dobrze chroni profilaktyka.

Do jednych z działań profilaktycznych należy USG piersi. Na tym badaniu skupimy się w tym artykule. Badanie ultrasonograficzne (USG) pozwala wykryć zmiany, które nie są jeszcze widoczne, ani wyczuwalne dotykiem. Dzięki temu badaniu uzyskujemy wiele informacji, na podstawie których można ocenić i zidentyfikować zmiany jako: łagodne (zmiany torbielowate, gruczolakowłókniaki) lub guzy nowotworowe.

— Kiedy stosuje się ultrasonografię piersi?
— Odpowiedź jest prosta: profilaktycznie, w rozpoznawaniu zmian, które budzą niepokój pacjenta, do diagnozowania zmian zapalnych, również w czasie ciąży i laktacji. Także w przypadku urazów w obrębie klatki piersiowej, do monitorowania biopsji zmian ogniskowych, do określenia postępów w czasie leczenia raka piersi i przed operacją korekcyjną piersi
oraz w diagnostyce powiększonych węzłów chłonnych pachowych i przy bólach piersi.

— Kiedy wykonać badanie USG?
— Wykonanie USG piersi jest zalecane zwłaszcza u kobiet młodych, u których dominuje tkanka o charakterze gruczołowym, jednak korzyści z jego wykonania odnoszą pacjentki i pacjenci w każdym wieku, stąd nie ma górnej granicy wieku dyskwalifikującego z USG. Pierwsze badanie zalecane jest już po 20. roku życia. Również w wieku dziecięcym i w okresie dojrzewania, kiedy zauważono lub wyczuto zmianę w piersi. Kontrola piersi za pomocą badania USG powinna być wykonywana regularnie od 20 roku życia przynajmniej co 2 lata, od 30 roku życia co najmniej raz w roku – każdorazowo o częstotliwości badań decyduje lekarz. Jeśli kobieta jest w grupie ryzyka, wówczas zaleca się badanie z większą częstotliwością.

— Czyli kiedy?
— Jeżeli na przykład przyjmowała antykoncepcją hormonalną lub hormonalną terapię zastępczą, posiada mutację genu BRCA1/BRCA1 i gdy w rodzinie występuje rak piersi lub jajnika.

— Czy każda zmiana wymaga badania USG?
— Każda niepokojąca pacjentkę lub pacjenta (1% nowotworów piersi występuje u mężczyzn - red.) zmiana jest wskazaniem do badania USG. Tylko takie badanie może uchronić przed nowotworem, który jest śmiertelny, rak piersi jest drugą – za rakiem płuca – przyczyną zgonów z powodu chorób nowotworowych w Polsce. Współczesna medycyna wie jak leczyć raka piersi, ale trzeba pamiętać, by wykryte zmiany były na wczesnym etapie.

— Jak przebiega badanie?
— Badanie piersi nie wymaga dodatkowego skierowania jeśli chcemy wykonać je prywatnie. NFZ niestety nie finansuje badań USG. Skierowanie na badanie wystawia najczęściej lekarz specjalista onkolog. Przed badaniem lekarz spyta się o datę ostatniej miesiączki, przyjmowane leki, przebyte operacje, czy w rodzinie występowały nowotwory piersi lub narządu rodnego, obecną lub przebyte ciąże, karmienie piersią. Bardzo ważne jest, by na badanie zabrać wyniki wcześniejszych badań diagnostycznych - USG, rezonansu magnetycznego lub mammografii.

— Na czym polega USG piersi?
— USG jest badaniem nieinwazyjnym, całkowicie bezpiecznym i łatwym do przeprowadzenia. Urządzenie na którym wykonuje się badanie to ultrasonograf, który jest wyposażony w monitor, komputer, głowicę. Głowica przyłożona do skóry emituje fale ultradźwiękowe wnikające do organizmu, które napotykają na struktury różnej gęstości, odbijają się i wracają do głowicy. Komputer przetwarza je w czasie rzeczywistym na obraz na ekranie, czyli ciemniejsze i jaśniejsze plamy. Lekarz oceniając budowę piersi jest w stanie wykryć ewentualne nieprawidłowości w obrębie gruczołu piersiowego, węzłów chłonnych w obrębie piersi, dołów pachowych, dołów nadobojczykowych i podobojczykowych.

— Jak się przygotować do badania? Jak ono przebiega?
— USG nie wymaga specjalnego przygotowania. Można się zgłosić o każdej porze dnia oraz w dowolnym dniu cyklu menstruacyjnego. Zaleca się, aby wykonać je w pierwszych 10 dniach cyklu, ponieważ piersi nie są obrzmiałe czy bolesne. Łatwiej wtedy przeprowadzić badanie USG. Badanie najczęściej odbywa się w pozycji leżącej na plecach z rękami ułożonymi nad głową. Na piersi nakładany jest żel, który ułatwia przenikanie fal ultradźwiękowych oraz przesuwanie głowicy. Głowica jest ustawiana pod różnymi kątami, do każdej piersi osobno. Badanie trwa kilkanaście-kilkadziesiąt minut. Po wykonaniu badania pacjentka/pacjent otrzymuje wynik w postaci opisu z dołączonymi zdjęciami. Badanie precyzyjnie wykrywa wszelkie guzki, nawet te wyjątkowo małe (3-5mm - red.). Jednak aby określić ich dokładny charakter często niezbędna jest diagnostyka poszerzona o inne badania np. biopsja, mammografia lub rezonans magnetyczny, badania laboratoryjne.

— O czym należy pamiętać?
— Należy pamiętać, że z wynikami idziemy do lekarza specjalisty, zwłaszcza wtedy, gdy badanie wykryło zmiany. Ultrasonografia nie ma żadnych skutków ubocznych. Fale ultradźwiękowe są obojętne dla zdrowia. Badanie nie wpływa negatywnie na samopoczucie czy kondycje fizyczną. Jedyne co może kobieta odczuwać to dyskomfort przed obnażeniem piersi. W ten sam sposób wykonuje się USG u mężczyzn w przypadku powiększenia/asymetrii sutka, jego bolesności lub stwierdzenia zmiany w badaniu palpacyjnym.

Podsumowanie. Należy przypomnieć, że rak piersi jest jedną z najczęstszych chorób nowotworowych oraz przyczyn zgonu w Polsce. Nie upoważnia nas to do bagatelizowania naszego zdrowia. Zdrowie jest najważniejsze. Pamiętajmy o badaniach profilaktycznych, w tym o USG piersi.
Rozmawiała Ewa Wawrzonkowska,
prezes Ostródzkich Amazonek