Mediacje wśród uczniów obowiązkowym narzędziem do rozwiązywania konfliktów

W Zespole Szkół im. Rodu Działyńskich w Bratianie z inicjatywy pedagoga szkolnego Magdaleny Gross oraz Andrzeja Andrzejewskiego, mediatora z Centrum Dialogu Obywatelskiego i Mediacji, prezesa Stowarzyszenia Profesjonalnych Mediatorów Gospodarczych powstało Szkolne Koło Mediacji Rówieśniczej. Uczniowie 6 i 7 klas uczestniczą w szkoleniach i warsztatach, które maja im dać umiejętności mediatora rówieśniczego.

Mediatora, który w środowisku szkolnym lub pozaszkolnym może pełnić rolę rozjemcy. Ważnym elementem zajęć dla młodych mediatorów to nauka empatii i rozpoznawanie i umiejętność nazywania uczuć.

— Zjawiska przemocy i agresji rówieśniczej, które obserwujemy w szkole mogą mieć wiele przyczyn. Jedni wskazują na przyczyny biologiczne (poziom testosteronu u chłopców, choroba i zaburzenia psychiczne), inni z kolei podkreślają podłoże społeczne ( proces wychowawczy, obserwowane wzorce zachowań w świecie dorosłych np. u rodziców). Warto zauważyć również, że zachowania agresywne uczniów mogą mieć swe źródło w sposobach radzenia sobie z konfliktami. Jedne są konstruktywne, inne z kolei prowadzą do „zniszczenia” przeciwnika lub rezygnacji z zaspokojenia swoich potrzeb i interesów. Rozstrzygnięcie arbitralne nauczyciela czy dyrektora szkoły może nie wystarczyć dla zapewnienia dobrego klimatu dla edukacji w szkole — wyjaśnia Andrzej Andrzejewski, który podkreśla także, że każdy konflikt wymaga zajęcia się nim i poprzez dialog dojście do jego rozwiązania, a mediacja jest najskuteczniejszą metodą rozwiązywania konfliktów.

Mediacja jako fenomen społeczny i szczególny rodzaj działalności człowieka nie daje się łatwo uchwycić w ramy definicji. Ogólnie ujmując, mediacja to próba doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale trzeciej osoby, neutralnej wobec stron i ich konfliktu – czyli mediatora, który wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga (nie narzucając jednak żadnego rozwiązania) w wypracowaniu porozumienia.

W funkcję poprawczą czyli wychowawczo-resocjalizacyjną wręcz idealnie wpisuje się idea sprawiedliwości naprawczej, to koncepcja zorientowana na możliwie najpełniejsze wynagrodzenie wyrządzonych krzywd, przy założeniu aktywnego udziału pokrzywdzonego, sprawcy i osób z lokalnej społeczności.

— W Polsce nadal występuje przeświadczenie, że najlepszym sposobem na wyrównanie krzywd jest dotkliwa kara. Tymczasem zapomina się o tym, że jest ofiara, ktoś został skrzywdzony i że to wpływa na społeczność. Konieczna jest rekompensata. — mówi Andrzej Andrzejewski.

Jakie sprawy możemy rozwiązywać w drodze mediacji rówieśniczych?
Znieważanie rówieśników ze względu na ich wygląd, ubranie, pochodzenie czy zachowanie, obrażanie członków rodziny rówieśników, wyśmiewanie się z niepełnosprawności, formy molestowania seksualnego np. wyśmiewanie wyglądu zewnętrznego i w tym oznak rozwoju płciowego, obraźliwe napisy na tablicy czy ścianach, filmowanie i rozpowszechnianie osób w sytuacjach intymnych (np. w toalecie, szatni itp.), kradzieże i chowanie cudzych przedmiotów, wyśmiewanie się np. za błędy popełnione na lekcjach, czy mniejsze zdolności, niszczenie mienia, odrzucanie tj. nie dopuszczanie do zabawy w grupie, bójki, kłótnie i inne nieporozumienia między rówieśnikami.

Co zyskuje szkoła ?
Obniżenie poziomu negatywnych emocji i stresu wśród uczniów i kadry, szybsze uzyskanie naprawienia szkody materialnej, kształtowanie postawy dialogu, polubowne rozwiązanie konfliktu w sposób rzeczowy bez agresji, brak zaangażowania policji i sądu rodzinnego.

Co zyskuje uczeń ?
Zapewnienie współdecydowania we własnej sprawie i o sobie, naprawienie krzywdy oraz zadośćuczynienie zgodne z potrzebami pokrzywdzonego, wyjście „z twarzą” z sytuacji trudnej dla sprawcy, doprowadzenie do przyjęcia odpowiedzialności za własne czyny, niski poziom powrotu do zachowań agresywnych.

Mediacja stanowi ważne i skuteczne narzędzie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w pracy z dziećmi i młodzieżą. Zdecydowanie warto z niego korzystać.

red.
a.laskowska@gazetaolsztynska.pl