Ks. kan. Marian Kruszona we wspomnieniach profesora Jana Falkowskiego

— Wciąż noszę w mojej pamięci dwa słowa, jakże odmienne: poznanie i uznanie. To one przeplatają się wzajemnie, tworząc kanwę moich wspomnień — mówi profesor.

Ks. kan. Marian Kruszona, był w latach 1984-2002 r. proboszczem parafii pw. św. Wojciecha w Lidzbarku Welskim. W moich wędrówkach terenowych, przy tak szerokim spektrum zagadnień jakie obejmowała przyszła monografia o Ziemi Lubawskiej, sprawy kościoła katolickiego i jego społecznego oddziaływania były bardzo ważne. Dlatego też w latach 2000-2005 odwiedziłem wszystkie parafie, a jest ich tutaj w dekanacie kurzętnickim – 8, lidzbarskim – 7, lubawskim – 8 nowomiejskim – 8 i rybnowskim – 8, czyli razem 39. Oczywiście nie zawsze polegały one na bezpośrednim kontakcie z ks. proboszczem lub dziekanem. Ale fotograficznie zostały wszystkie udokumentowane i większość z nich znalazła swój opis w monografii. Parafia pw. św. Wojciecha, w której proboszczem był ks. kan. Marian Kruszona liczyła ok. 5 tys. wiernych. To była połowa maja 2002 r. Pod względem realizacji mojego dziennego programu był to bardzo napięty dzień: urząd miasta, wybrane zakłady pracy, szkoły. Dlatego też do pomocy zabrałem córkę Annę Marię, studentkę prawa.

Dochodziła godz. 20-ta. Dla mnie to był jeszcze czas normalnej pracy. Wizyta u ks. proboszcza w zasadzie nie była w planie. Ale ponieważ byliśmy w centrum miasta, to stwierdziłem, że możemy jeszcze „zdobyć” jakieś materiały dokumentacyjne z tej parafii. Drzwi domu parafialnego były już zamknięte. Pukamy. Po pewnym czasie wychodzi ks. proboszcz. Przedstawiam się i cel naszej wizyty. Z pewną dozą ostrożności ks. proboszcz zaprasza nas do środka. Wyczuwam dystans ze strony proboszcza, ale nie czuję wówczas nietaktu, ani z powodu braku wcześniejszego umówienia, ani też późnej pory. Te refleksje przyjdą później. Przybliżam ks. proboszczowi cel naszej wizyty, ale cały czas dostrzegam jakiś dystans. Dopiero po pewnym czasie sprawa wyjaśniła się, kiedy przedstawiłem swoją córkę jako pomoc w robieniu dokumentacji. Ks. kanonik był przekonany, że oto do niego przyjechał jakiś ksiądz z Torunia, melduje się na nocleg, a w dodatku z jakąś młodą panną.

Kiedy wszystko się wyjaśniło, była przede wszystkim kolacja, dalej bardzo merytoryczna rozmowa oraz możliwość wejrzenia do różnych dokumentów kościelnych, zwłaszcza dotyczących historii kościoła i parafii, w tym ksiąg ślubów, pogrzebów itd. Mam nadzieję, że ks. kanonik rozgrzeszył mnie z wszystkich moich nietaktów na początku naszego spotkania. Myślę, że jakąś formą przeproszenia stała się moja monografia, przekazana osobiście ks. kan. w 2006 r.

Profesor Jan Falkowski
ur. 27 kwietnia 1938 w Targowisku Dolnym – polski geograf, specjalizujący się w geografii ekonomicznej i gospodarce przestrzennej.
W 1956 roku ukończył liceum w Lubawie, rok później podjął studia geograficzne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończył je w 1962 roku, tematem jego pracy magisterskiej, wykonywanej pod kierownictwem Rajmunda Galona była Morfologia doliny Osy. W 1969 roku podjął pracę na UMK, w 1973 uzyskał stopień doktora nauk geograficznych, a w 1981 doktora habilitowanego. 27 grudnia 1993 uzyskał tytuł profesora nauk o Ziemi, a w 1998 tytuł profesora zwyczajnego.
Dwukrotnie (w latach 1982-1987 i 1996-1997) pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Geografii UMK, a w latach 1997-2002 dyrektora Instytutu Geografii UMK. Od 1988 do 2008 roku piastował stanowisko kierownika Zakładu Gospodarki Przestrzennej i Planowania Strategicznego Instytutu Geografii.