W Wielką Sobotę palono krzyże

2018-03-31 09:00:00(ost. akt: 2018-03-30 12:22:37)

Autor zdjęcia: pixabay.com

Wielkanoc to jedno z najważniejszych świąt w chrześcijańskim kalendarzu. W wielu regionach Polski ma ono znaczenie nie tylko religijne, ale także kulturowe. Region Warmii i Mazur jest bogaty w związane z tym okresem tradycje.
Okres Wielkanocy w dawnych czasach na Warmii i Mazurach trwał trzy dni. Na Warmii w ostatnią niedzielę poprzedzającą Wielkanoc robiono, święcone w kościele, palmy z bazi, zazielenionych gałązek brzozy, jałowca i barwinku lub borówek. Łykano również kotki z poświęconych palemek, co miało zapobiegać infekcjom gardła. Święcone palmy były skromne. Trzymano je w domach za świętymi obrazami.

W Wielki Piątek jednym ze zwyczajów było bieganie po wsi chłopców, którzy robili hałas drewnianymi kołatkami na znak żałoby po Chrystusie. Chodzili również po tzw. “kołaczach”, odwiedzając chałupy i śpiewając “Któryś za nas cierpiał ranny”, za co byli częstowani ciastem zwanym “kuchem” i jajkami.

Do 1945 roku na Warmii i Mazurach nie znano tradycji święcenia potraw. Wielka Sobota upływała pod znakiem kościelnych nabożeństw, na których święcono ogień i wodę. Po zakończeniu mszy palono najstarszy we wsi krzyż. Pozostałe po nim węgielki zabierano ze sobą do domu i stosowano jako okłady na bolące miejsca.

W Niedzielę Wielkanocną wstawano o świcie, po to, aby zgodnie z przyjętym wierzeniem wraz ze wchodzącym słońcem ujrzeć Zmartwychwstałego Baranka. Następnie w milczeniu i nie oglądając się za siebie chodzono do płynącej na wschód wody, aby obmyć twarz i ręce. Miało to leczyć choroby i zapewniać zdrowie przez cały rok. Szczególną uwagę do tego obrzędu przywiązywały dziewczęta, ponieważ miał on im również zapewniać urodę.

Po tej ceremonii zasiadano do stołu. Samo śniadanie było dość ubogie. W menu można było znaleźć jajka na twardo, masło uformowane w figurkę baranka z oczami z ziaren pieprzu i uszami z listków borówek, chleb razowy pieczony w szerokich, płaskich formach, twaróg oraz różnorodne ciasta. Nie mogło też zabraknąć słonych ciasteczek w kształcie ptaków. Na obiad jadano gęsty ryż z masłem, jaja na twardo oraz gotowane w cukrze suszone śliwki. Kolacja miała charakter bardziej wystawny, a na talerzach można było znaleźć m.in. wędliny, szynki, boczek i pieczony drób. Tego dnia unikano spotkań z sąsiadami, czas spędzano wyłącznie w gronie rodzinnym. Był to też czas radości i zabawy. Jedna z nich polegała na chowaniu w różnych miejscach prezentów od zajączka, które dzieci musiały znaleźć. Młodzież rywalizowała w ilości zjedzonych jajek.

Jak widać, często zwyczaje wybiegają poza chrześcijańskie znaczenie, a bazują na tradycji wywodzącej się jeszcze z czasów pogańskich, związanych z lokalnymi wierzeniami. W każdej jednak kulturze jest to czas radości. Dlatego warto w przerwie pomiędzy kolejnymi wielkanocnymi daniami, czy bieganiem z jajkami, palmami, wiadrami z wodą przystanąć na chwilę i zastanowić się z czego ta wielkanocna radość wynika.

Wojciech Caruk

Komentarze (7) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. Inż #2475904 | 37.47.*.* 1 kwi 2018 07:49

    Komentarze pełne bólu istnienia. Tylko Bóg daje pokój serca. Tego pokoju życzę wszystkim, wierzącym i niewierzącym. Jezus zmartwychwstał dla wszystkich. Alleluja!

    odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

    1. janu #2475867 | 88.220.*.* 31 mar 2018 23:51

      poganie wierzyli w Boga ....to jest pewne ale ukrywane jeszcze przed Jezusem KATOLICY własnie wymordowali tak zw. pogan żeby się rozgrzeszyć ..W imię Katolickiego Boga wymordowano miliony ludzi .Zabrano im ziemie ,gwałcono dużo by wyliczać....Nie tak dawno watykan poparł hitlera i cieszył się szczególnie ze zajmie Rosję...katolicy w imię krzyża nauczyli zabijać muzułmanów i dlatego zawsze będziemy dla nich nięwiernymi .....SZOK religia to strach i śmierć.....

      odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

      1. feb #2475784 | 79.186.*.* 31 mar 2018 20:10

        To nie kris jest tępy....on po prostu nie wierzy w stworki ,ma do tego prawo. ..a ten pewnik to równie dobrze może być sztuczka polegającą na upozorowaniu śmierci i ogłoszeniu potem zmartwychwstania. To, że Jezus był, to nie znaczy, że wskrzeszał ludzi, rozmnażał ryby czy zmieniał wodę w wino. W Ameryce od czasu do czasu zjawia się jakiś guru który przepowiada rychły koniec świata. W Ameryce od czasu do czasu zjawia się jakiś guru który przepowiada rychły koniec świata. .....Zmieniać światopogląd tylko po to by mieć nadzieje]ę? w piekle są kur...i denaturat a w niebie?

        Ocena komentarza: warty uwagi (4) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (2)

        1. Kris #2475473 | 37.47.*.* 31 mar 2018 13:31

          Chore katolickie tradycje na koncu i tak wszyscy bedziemy gnic w tej samej ziemi

          Ocena komentarza: poniżej poziomu (-8) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (3)

          1. pwo #2475348 | 88.156.*.* 31 mar 2018 10:29

            Dobrze że autor podkreślił że większość tych zwyczajów to symbolika pogańska,dodatkowo pierwsi chrześcijanie nie obchodzili w żaden sposób tego święta. Wielkanoc została zapożyczona od „święta wiosny na cześć teutońskiej bogini światła i wiosny, znanej w języku Anglosasów jako Eastre” lub Eostre '', po angielsku Wielkanoc to easter. Co do zwyczajów malowanie pisanek to zwyczaj Perski, w kościele do XII wieku jedzenie jajek na Wielkanoc było zabronione, Zajączek to symbol Egipski, mówiący o Izydzie która pomogła zmartwychwstać Ozyrysowi który wcielił się w postać zająca, od tego mitu zając to symbol zmartwychwstania, idzmy dalej podczas obchodów Jarych godów dzielono się kraszankami,co miało symbolizować szczęście, poganie utożsamiali duszę która wraca wiosną na ziemie właśnie pod postacią ptaka - kurczaczek wielkanocny,dodatkowo takie symbole jak święcenie ognia i wody,pokarmów, to też symbole typowo pogańskie.

            Ocena komentarza: warty uwagi (24) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (3)

            Pokaż wszystkie komentarze (7)