Lato pachnie porzeczkami!

2020-07-08 21:29:49(ost. akt: 2020-07-08 13:37:39)

Autor zdjęcia: Pixabay

O ile truskawka jest jakąś oznaką kończącej się wiosny i dopiero delikatnych podrygów lata — porzeczka, w każdym kolorze, lato oznacza, latem rządzi, lata jest czystą kwintesencją.
Ale porzeczki to nie tylko smaczne i pachnące latem owoce — są też wyjątkowo zdrowe, a niektórzy wręcz twierdzą, że to najzdrowsze owoce świata. Szczególnie świeże dostarczają nam mnóstwo ważnych i wartościowych składników odżywczych, a zatem właśnie teraz korzystajmy z ich dobrodziejstw. Konkrety?

Pochodzenie


Porzeczki pochodzą z licznej rodziny agrestowatych. Na półkuli północnej w strefie klimatów umiarkowanych jako krzewy owocowe uprawia się bardzo popularne porzeczki czarne, nieco mniej popularne czerwone i bardzo rzadkie białe. Pierwsze dojrzewają porzeczki czarne — połowa lipca to dla nich najlepszy czas, więc już dziś polecam polowanie na straganach. Czerwone i białe polecam natomiast zbierać nieco później, dopiero w połowie sierpnia — ale słoiczki na przetwory już można szykować…

Wszystkie trzy rodzaje krzewów porzeczkowych mają bardzo podobne wymagania co do stanowiska, podłoża i warunków uprawy. Dorastają zazwyczaj do ok. 2-3 m wysokości. Licie porzeczki czarnej, także jej kwiaty i owoce pokrywają żywiczne gruczołki, wydzielające bardzo silny, charakterystyczny zapach. Kwiaty porzeczek są drobne, niepozorne, żółtawe lub żółtozielone i zebrane w długie grona. Owoce porzeczki to małe, kuliste jagody. Czarne są słodkawe i bardzo aromatyczne — moje ulubione. Czerwone błyszczą, szklą się, a w smaku są nieco bardziej kwaśne od czarnych. Owoce białej porzeczki mają żółte paski, zebrane są w długie grona, a ich smak jest kwaśno-słodki.

Dla zdrowia


Niech nikt nie ma wątpliwości: porzeczki są bardzo zdrowe — to właściwie bogactwo witamin i mikroelementów na wyciągnięcie ręki. Najzdrowsze są czarne, w których znajdziemy mnóstwo witaminy A (beta-karotenu), B1, B2, B5, B6 oraz E. Ale jest w nich także cenny fosfor, potas, miedź, wapń, magnez i żelazo. Jakby tego było mało, w czarnej odmianie znajdziemy antyoksydanty i błonnik pokarmowy. Swoje zdrowotne właściwości czarna porzeczka zawdzięcza przede wszystkim ogromnym ilościom witaminy C: 100 g tych owoców pokrywa ponad 250 proc. naszego dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Natomiast tylko w czerwonych porzeczkach znajdziemy równie wartościową witaminę K1. Są też mniej kaloryczne.

Mało kto wie, ale właściwości lecznicze mają także liście czarnej porzeczki: biją grzyby, bakterie i wirusy. Zawierają ponadto garbniki, a te wykazują właściwości ściągające i pozytywnie wpływają na śluzówkę jelit i żołądka. Dlatego w medycynie naturalnej porzeczki znajdują zastosowanie od wieków. Pomagają podnosić odporność organizmu, oczyszczają organizm z toksyn, wspomagają pracę układu krążenia, poprawiają kondycję włosów, skóry, paznokci i wzroku… Obniżają też poziom złego cholesterolu, regulują pracę jelit i usuwają z nas wolne rodniki. Poprawiają krzepliwość krwi. Zielarki już dawno temu zlecały owoce porzeczek na infekcje górnych dróg oddechowych, ale też na artretyzm i reumatyzm. Z kolei okłady z liści czarnej porzeczki idealne sprawdzają się w przypadku podrażnień skóry, które powstały po ukąszeniu komara lub muszki.

Czarne


Tak konkretnie, z podziałem na kolory, to właśnie czarne porzeczki w medycynie ludowej stosuje się na anginy, przy innych infekcjach górnych dróg oddechowych, artretyzmie czy reumatyzmie. Sok z tych owoców pomaga w leczeniu migreny, problemów żołądkowo-jelitowych i warto go stosować w stanie ogólnego wyczerpania organizmu. W fitoterapii czarne porzeczki poleca się pomocniczo przy niedokrwistości, przyzębicy, skazie krwotocznej, zaćmie, złej krzepliwość krwi, wypadaniu włosów i zębów, a nawet zapaleniu gruczołu krokowego.

Natomiast napary z liści czarnej porzeczki przyspieszą proces wydalania toksyn z organizmu i pomogą w regulacji pracy nerek. Odnośnie do tej witaminy C, na 100 g owoców — jest jej ok. 181 mg i nikogo nie chcę martwić, ale to ponad 3 razy więcej niż w pomarańczach czy cytrynach. Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia trzeba dostarczać organizmowi 70 mg kwasu askorbinowego dzienne — znaczy garść czarnych porzeczek starczy nam z nawiązką. To także w czarnych porzeczkach znajdziemy sporo flawonoidów hamujących powstawanie w organizmie toksycznych związków, które często prowadzą do chorób nowotworowych i spowalniają proces starzenia. Do tego flawonoidy obniżają poziom cholesterolu we krwi, hamują rozwój miażdżycy naczyń i stabilizują ciśnienie tętnicze. Działają też oczyszczająco, bo potrafią tworzyć tzw. kompleksy z metalami ciężkimi, ułatwiając w ten sposób ich usuwanie z organizmu.

Czarne porzeczki poziom cholesterolu obniżają niejako dwutorowo, bo także z powodu wysokiej zawartości rozpuszczalnego błonnika, czyli pektyn, które zapobiegają wzrostowi poziomu cholesterolu w osoczu krwi, a także hiperglikemii — czyli zbyt wysokiemu stężeniu glukozy we krwi. Wszystko przez to, że pektyny spowalniają wchłanianie złych tłuszczów i cukru przez organizm. A na koniec wspomagają pracę oczu — głównie przez to, że tak dużo w nich witaminy A: 100 g świeżych owoców dostarcza jej 230 IU, a to ona pomaga zahamować proces rozwoju licznych chorób oczu, np. zaćmy.

Czerwone


Właściwości zdrowotne, ale także pielęgnacyjne czerwonych porzeczek zauważono już w XVI w. Dzięki dużej zwartości pektyn kontrolują poziom cukru i cholesterolu we krwi — dzięki obecności polifenoli łagodzą bóle menstruacyjne. Zawarte w nich witaminy C, PP, żelazo i garbniki działają ściągająco, tonizująco i antybakteryjnie — stąd powinny być w stałym użyciu osób borykających się z tłustą i trądzikową cerą. Polecam je także w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, chorobach układu krążenia, a także w celu wzmocnienia układu odpornościowego.

Funkcjonowanie jelit i rozwój zdrowej mikroflory jelitowej ułatwiają pektyny, których w czerwonych porzeczkach multum, a które dodatkowo poprawiają też perystaltykę jelit, a zatem regulują proces wypróżniania się. Czyszczą też jelita z toksycznych substancji. Z kolei tradycyjna medycyna ludowa do dziś poleca je na leczenie ran czy usuwanie piegów. Skórki czerwonych porzeczek zawierają także antocyjanozydy, które hamują rozwój bakterii. Ponieważ dużo w nich potasu (275 mg w 100 g owoców), czerwone porzeczki pomagają w leczeniu i zapobieganiu nadciśnienia tętniczego. Wspomniana witamina PP reguluje poziom cholesterolu we krwi i zapobiega miażdżycy naczyń.

Czerwone jak czarne — są bogatym źródłem antyoksydantów, a te wymiatają z naczyń krwionośnych wolne rodniki, przez które dochodzi tam do mechanicznych uszkodzeń. Ponieważ mają właściwości moczopędne i wspomagają pracę układu moczowego — warto po czerwone porzeczki sięgać w czasie leczenia zapalenia dróg moczowych. Do tego fitofarmakologia poleca ich zwiększone spożycie osobom, których mocz ma odczyn kwaśny, co sprzyja powstawaniu kamieni nerkowych. Zawarte w czerwonych porzeczkach witaminy poziom pH moczu podnoszą.

Białe


Z kolei w białe, najmniej popularne porzeczki to odmiana porzeczek czerwonych, ale ponieważ brak w nich barwnika — są bezpieczniejsze dla alergików. Wiele w nich witamin: A, C, E, B1, B2, B9. Do tego idą cenne pierwiastki i minerały: fosfor, potas, sód, magnez, żelazo, potas, kobalt, molibden. Skutkiem czego białe porzeczki są szczególnie cenne w profilaktyce zawału serca, udaru, miażdżycy tętnic. Wzmacniają też układ odpornościowy, regenerują w organizmie komórki, chronią — zwłaszcza wit. A — przed szkodliwym działaniem dymu tytoniowego, mają bardzo pozytywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mózgu, wzmacniają układ nerwowy i chronią przed szkodliwym działaniem stresu. Ale mają też właściwości moczopędne i wzmacniają potencję.

Magdalena Maria Bukowiecka


Czytaj e-wydanie
Gazeta Olsztyńska zawsze pod ręką w Twoim smartfonie, tablecie i komputerze. Codzienne e-wydanie Gazety Olsztyńskiej, a w piątek z tygodnikiem lokalnym tylko 2,46 zł.

Kliknij w załączony PDF lub wejdź na stronę >>>kupgazete.pl

Komentarze (2) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. fosforyzujący #2947908 | 79.191.*.* 14 lip 2020 12:23

    Porzeczka i bum do gąsiora, będzie smaczne wino :)))

    Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) odpowiedz na ten komentarz

  2. Porzeczka #2947447 | 31.0.*.* 13 lip 2020 16:39

    Ceny porzeczek też poszybowały w górę tak w myśl zasady, ze takie mamy teraz czasy. 10 zł za kg czerwonej porzeczki brzmi luksusowo.

    Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) odpowiedz na ten komentarz