30 lat temu rozpoczął się nasz marsz ku wolności
2019-06-04 07:40:20(ost. akt: 2019-06-04 08:04:41)
Reprodukcja plakatów Tomasza Sarneckiego wykonanych dla Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”
Dziś mija 30 lat od wyborów 4 czerwca 1989 roku, które przyniosły wielki sukces Solidarności. Dla Polaków dzień ten był przełomem, bo zaczął się nasz marsz ku wolność. Datę tę wielu uważa się za symbol upadku komunizmu w Polsce.
Wybory 4 czerwca 1989 roku były początkiem odsunięcia od władzy komunistów i zapoczątkowały przemiany demokratyczne w Polsce.
Doszło do nich w wyniku porozumienia komunistów z opozycją, zawartego przy Okrągłym Stole. Wprawdzie władze komunistyczne zarezerwowały 65 proc. mandatów w Sejmie dla PZPR i jej sojuszników, jednak był to początek wielkich zmian, jakie zaszły w Polsce, a później w całym bloku sowieckim. To po 4 czerwca runął mur berliński, a później wojska sowieckie opuściły Polskę.
"Proszę państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm" — powiedziała aktorka Joanna Szczepkowska 28 października 1989 r. w rozmowie z prezenterem "Dziennika Telewizyjnego". Zdanie to stało się symbolem zmian, jakie nastąpiły w Polsce po czerwcowych wyborach.
TERAZ WSZYSTKO WYDAJE SIĘ PROSTE
Dziś to wszystko, to że jesteśmy w NATO, w UE wydaje się być takie proste. Jednak 30 lat temu nie wszystko było tak oczywiste, nikt nie wiedział, jaki obrót przyjmą sprawy. Wybory parlamentarne okazały się wielkim sukcesem obozu solidarnościowego. Kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” uzyskali w wyborach 161 mandatów w Sejmie i aż 99 na sto w Senacie.
Znakomitym zabiegiem marketingowym okazały się plakaty wyborcze kandydatów "Solidarności" z Lechem Wałęsą. A jednym z symboli tamtych wyborów stał się plakat „Solidarności” nawiązujący do kadru z westernu „W samo południe” z Garym Cooperem. Jego autorem był, zmarły rok temu, grafik Piotr Sarnecki. Plakat przedstawiał amerykańskiego aktora Gary’ego Coopera jako szeryfa z filmu „W samo południe”, na tle napisu „Solidarność” oraz z wpiętym znaczkiem „Solidarności” w klapę, ponad gwiazdą szeryfa.
— Myśl była jasna. W samo południe idziemy do kościoła, a po mszy wszyscy na głosowanie — wspomina czas czerwcowych wyborów Wiesław Brycki, ówczesny przewodniczący zarządu regionu warmińsko-mazurskiego Solidarność. — Wierzyliśmy, że sukces może być większy niż się przewiduje. Społeczeństwo miało już dosyć tego układu, ludzie chcieli odsunąć komunistów od władzy. I wygraliśmy. I to było wielkim sukcesem. Komunizm odszedł na boczny tor, ale jeszcze się mocno trzymał.
— Na pewno ludzie chcieli zmian, oczekiwali, że te szybko nastąpią, szczególnie w gospodarce, ale czasami jest lepiej zbudować nowy dom niż naprawiać stary, a "Solidarność" wzięła się za naprawę starego starego domu, gdzie fundament, czyli społeczeństwo było mocne, ale góra straszna — dodaje były związkowiec. — I te koszty naprawy były większe. Na pewno też, patrząc z perspektywy czasu wiele rzeczy mogłoby być zrobionych inaczej, lepiej, choćby kwestia pegeerów.
MOŻEMY ODSUNĄĆ KOMUNISTÓW OD WŁADZY
4 czerwca Polacy uwierzyli, że mogą odsunąć komunistów do władzy. Do urn poszło 62 proc. wyborców, już nigdy nie udało się uzyskać tak dużej frekwencji w wyborach parlamentarnych. W okręgu olsztyńskim było pięcioro kandydatów KO „S” — do Sejmu: Grażyna Langowska, Józef Lubieniecki i Zenon Złakowski, a do Senatu: Erwin Kruk i Antoni Jutrzenka-Trzebiatowski. I oni wszyscy zdobyli mandaty.
— Wybory były ważnym wydarzeniem, który rozpoczął proces odzyskiwania przez Polskę niepodległości, wybory stały się początkiem przemian, reform gospodarczych w naszym kraju — mówi Zenon Złakowski. — Sukcesem tamtego okresu było uchwalenie przez Sejm pakietu ustaw samorządowych, dzięki czemu mieszkańcy uzyskali wpływ na lokalną władzę. Minusem była zbyt radykalna, a przede wszystkim w wielu dziedzinach nieprzemyślana reforma gospodarcza. Krytycznie należy ocenić należy likwidację pegeerów, uwłaszczanie się nomenklatury, wyprzedaż majątku państwowego za bezcen. Politycy przez lata trzymali się kurczowo układu Okrągłego Stołu, mimo ze zniknęła już PZPR, która układała się z opozycją. A trzeba było przeprowadzić dekomunizację, jej brak hamował przez lata rozwój społeczno-gospodarczy kraju.
POLACY CHCIELI ZMIAN
Tamte czasy dla wielu Polaków, szczególnie młodszego pokolenia, to już historia. Czy ważna?
— Ważna, bo to był istotny moment, Polacy wypowiedzieli się przeciwko rządom PZPR, chcieli zmiany, ale daleko jeszcze było do osiągnięcia tej pełnej wolności — podkreśla prof. Witold Gieszczyński, historyk z UWM. — Jednak pierwszy raz po wojnie Polacy mogli się wypowiedzieć w sposób autentyczny, w wolnych wyborach do Senatu, ale do Sejmu to nie było jeszcze wolne wybory. Czasami te wybory określa się eufemizmem częściowo wolne, ale nie można być częściowo wolnym, a częściowo nie.
Dziś w Gdańsku spotkają politycy, samorządowcy i działacze opozycji antykomunistycznej z okresu walki o wolność u schyłku PRL, żeby uczcić 30. rocznicę czerwcowych wyborów.
Andrzej Mielnicki
Program
4 czerwca
10:00 Instalacja przestrzenna — "30 lat wolności w Olsztynie", plac Jana Pawła II 1
10:00 Wielka Księga Wolności — hol Urzędu Stanu Cywilnego - Urząd Miasta zaprasza do okazjonalnych wpisów
12:00 Wspólne z chórem Cantabile odśpiewanie hymnu Polski na schodach ratusza. W tym samym czasie hymn zabrzmi w innych miastach, które biorą udział w obchodach 4 czerwca.
20:00 Świetlna prezentacja logo obchodów na elewacji Ratusza
5 czerwca
10:00 — uroczysta sesja Rady Miasta Olsztyna
12:30 — Menu Wolności, Park Centralny. „Menu Wolności” to ogólnopolska akcja społeczna, wspólne i radosne świętowanie rocznicy wyborów, które przyniosły Polsce wolność. W Olsztynie z tej okazji będzie można skosztować 1989 dzyndzałków warmińskich.
10:00 — uroczysta sesja Rady Miasta Olsztyna
12:30 — Menu Wolności, Park Centralny. „Menu Wolności” to ogólnopolska akcja społeczna, wspólne i radosne świętowanie rocznicy wyborów, które przyniosły Polsce wolność. W Olsztynie z tej okazji będzie można skosztować 1989 dzyndzałków warmińskich.
Komentarze (23) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
-
-
-
-
-
Pokaż wszystkie komentarze (23)ciekawe #2742071 | 89.228.*.* 4 cze 2019 08:35
I wszystko poszłooo..w piz...
Ocena komentarza: warty uwagi (10) odpowiedz na ten komentarz
Maniek #2742075 | 199.249.*.* 4 cze 2019 08:46
Ten artykuł to takie popierdywanie. Takie pierdu pierdu. Tak naprawdę to nie obaliliśmy komunizmu. Komunizm przyjął inną twarz. Komuniści nadal są w tzw "elitach władzy" Wystarczy przejrzeć listy każdej partii szczególnie SLD, PSL, PO i PiS. Teraz Koalicja Europejska jak swój towar eksportowy wysłała do Europarlamentu komunistów Włodzimiera Cimoszewicza, Leszeka Millera oraz Marka Belkę.... Skąd ci ludzie się wzięli co na nich głosowali? Czy tylu jeszcze w Polsce komunistów? Raczej nie to tzw resortowe dzieci i ich popłuczyny głosowali na takie osoby... A ile we władzach samorządowych siedzi takich komunistów i ich dzieci resortowych, ilu prezydentów miast.... ?Wyprali wam wszystkim mózgi!! Czy wiecie, że jedynym ugrupowaniem nie biorącym pieniędzy z budżetu państwa jest Kukiz15... Pis dostaje 19 mln, PO- 16 mln, SLD -4 mln, Wolność Korwina 4-mln i tak co roku, rok w rok, każdego roku. Raz mniej raz więcej. Kukizy nie dostają dofinansowania od państwa bo działają jako ruch patriotyczny a nie jako partia... Czyli Kukiz 15rocznie odmawiają przyjęcia około 7 mln zł z budzetu państwa...
Ocena komentarza: warty uwagi (12) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (4)
X #2742083 | 89.228.*.* 4 cze 2019 09:16
SOLIDARNOŚĆ - sama nazwa do czegoś zobowiązuje. Niby 10 mln członków na początku lat 80-dziesiątych. A potem jazda w dół po ostrej linii pochyłej. Szeregowy członek niczego nie dostał. Wierchuszka Związku dorobiła się majątków. Ci na dole ledwo wiązali koniec z końcem. Elity inteligenckie zawiązku wyczuły słabość robotników do kasy i w ten sposób odcinali kawałki tortu ( POLSKA) dla swoich korzyści materialnych. A teraz siedzą cicho bo jeden na drugiego ma papiery ( straszą teczkami). Kiedy to okradanie POLSKI się wreszcie skończy !
Ocena komentarza: warty uwagi (8) odpowiedz na ten komentarz
A to dobre! #2742090 | 109.241.*.* 4 cze 2019 09:32
Układ Magdalenkowy trzyma się nadal mocno. Nie zmarnujcie okazji jesienią przewietrzyć sejm.
Ocena komentarza: warty uwagi (5) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (3)
Komuna + #2742103 | 95.90.*.* 4 cze 2019 09:57
Od 89 r. do Olszewskiego, a potem do wybrania PIS mieliśmy okres przejściowy, a nie wolną Polskę. W tym czasie doszło do mnóstwa patologii, które osłabiły Polskę. Staliśmy się wasalem Zachodu, potem EU z kolejnymi rządami, które były reprezentowane przez ludzi mających korzenie w komunie, chcących utrzymać władzę. Dzisiejsza opozycja to spadkobiercy Komuny i Komuny +. To są właśnie "Resortowe dzieci", które chcą mieć wpływy jak wcześniej. PIS może się podobać, albo nie, ale to pierwsza formacja tak bardzo polska, która przyjęła kierunek na rozwój Polski, w odróżnieniu od opozycji, która traktuje od początku Polskę jak swój folwark, który ma dostarczać tej klasie korzyści.
Ocena komentarza: warty uwagi (9) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)