Dieta i ruch mogą nas uchronić

2015-05-08 14:27:13(ost. akt: 2015-05-08 14:34:58)
Nowotwory obok chorób układu krążenia są główną przyczyną zgonów w krajach rozwiniętych. Oprócz wieku i uwarunkowań genetycznych, na które nie mamy wpływu, istnieją także czynniki związane ze stylem życia, a te możemy modyfikować.
Rak jelita grubego, obok raka płuca, raków sutka u kobiet i prostaty u mężczyzn, należy do najczęściej rozpoznawanych nowotworów złośliwych. — Ryzyko jego wystąpienia wzrasta po 40. roku życia — mówi dr Adam Jurgoński, dietetyk z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie. I dodaje, że najbardziej narażonymi osobami na wystąpienie tego nowotworu są osoby otyłe, cechujące się nieracjonalnym sposobem żywienia i małą aktywnością fizyczną.

To, że składniki naszej codziennej diety mają znaczący wpływ na funkcjonowanie jelita grubego nie powinno być żadnym zaskoczeniem, gdyż to właśnie ten odcinek przewodu pokarmowego jest odpowiedzialny za wydalanie niestrawionych i szkodliwych resztek pokarmowych z naszego organizmu. — Nadmierna konsumpcja tłuszczu, w tym głównie zwierzęcego, a także czerwonego mięsa może znacznie przyczyniać się do rozwoju raka jelita grubego — stwierdza doktor.

Dieta wysokotłuszczowa stymuluje wydzielanie kwasów żółciowych do światła dwunastnicy, niezbędnych podczas trawienia tłuszczów. Kwasy żółciowe następnie przechodzą w zwiększonych ilościach do jelita grubego, gdzie pod wpływem bytujących tam bakterii są przekształcane do związków mogących wywoływać zmiany nowotworowe. Co więcej, do przetworzonego mięsa (np. kiełbasy i szynki) dodaje się azotany i azotyny, które m.in. zapobiegają powstawaniu bakterii powodujących zatrucia pokarmowe.

Nadmierne ilości tych związków mogą jednak przyczyniać się do powstawania zmian nowotworowych w jelicie grubym. — Mięso jest bardzo często obrabiane w zbyt wysokiej temperaturze, czyli najczęściej przesmażane, co także prowadzi do wytwarzania substancji o działaniu rakotwórczym, jak aminy heterocykliczne i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne — podkreśla dr Jurgoński.

Kolejnym składnikiem diety zwiększającym ryzyko wystąpienia raka jelita grubego, który spożywany w nadmiarze, jest alkohol. — Uważa się, że alkohol sam w sobie jest neutralny dla funkcjonowania jelita grubego, natomiast po spożyciu wątroba przekształca go do mającego właściwości toksyczne aldehydu octowego — mówi dr Adam Jurgoński.

Oprócz czynników żywieniowych, które zwiększają ryzyko wystąpienia raka jelita grubego, naukowcy zidentyfikowali także takie, które zmniejszają możliwość jego wystąpienia. Przede wszystkim zalicza się do nich błonnik pokarmowy, obecny w warzywach, owocach i pełnoziarnistych produktach zbożowych.

— Błonnik pokarmowy nie jest trawiony w górnym odcinku przewodu pokarmowego i przechodzi do jelita grubego, zwiększając masę jego treści i formowanego z niej kału — mówi doktor. — Dzięki tym szczególnym właściwościom substancje szkodliwe są rozproszone w zwiększonej masie treści, co ogranicza ich kontakt ze ścianą jelita grubego, a także przyśpiesza ich wydalanie z organizmu.

Część błonnika pokarmowego jest również fermentowana przez bakterie obecne w jelicie grubym, co m.in. prowadzi do produkcji substancji, które są składnikami odżywczymi dla śluzówki jelita grubego, decydującymi o jej prawidłowym funkcjonowaniu. Warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty zbożowe zawierają ponadto znaczne ilości polifenoli. Związki te w większości przechodzą wraz z treścią do jelita grubego, gdzie dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym mogą ograniczać tzw. proces nowotworzenia.

Niektórzy uczeni wskazują także na produkty mleczne jako istotny czynnik mogący zmniejszać ryzyko występowania raka jelita grubego. — Przypuszcza się, że duże ilości wapnia zawarte w mleku wiążą się z wydzielanymi przez organizm kwasami żółciowymi, ograniczając ich niekorzystne oddziaływanie na jelito grube — podkreśla naukowiec. W mleku obecna jest także laktoza, która nie zawsze jest w pełni przyswajana przez organizm i może mieć działanie zbliżone do fermentowanych frakcji błonnika pokarmowego.

Każdy z nas jest narażony na wystąpienie raka jelita grubego. Szacuje się jednak, że poprawa nawyków żywieniowych i redukcja otyłości mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia tego schorzenia nawet o 70 proc. Osoby, które mają prawidłową masę ciała, powinny unikać produktów szkodliwych. Osoby otyłe powinny dodatkowo postarać się ograniczyć ilość spożywanego jedzenia i dostarczanych kalorii, a także stopniowo zwiększać aktywność fizyczną. — Wysiłek fizyczny, poza spalaniem nadmiaru energii, poprawia m.in. pracę jelit, co ma również ważne znaczenie dla zachowania ich dobrej kondycji — dodaje doktor.

Należy więc ograniczyć: spożycie czerwonego mięsa (wieprzowina, wołowina) zastępując je mięsem drobiowym i rybami, w przypadku osób mających niedobory żelaza zastąpić wieprzowinę chudą wołowiną, nie przesmażać potraw i częściej je dusić i gotować, unikać grillowania i wysokoprzetworzonych produktów mięsnych zastępując je częściowo nabiałem, słodycze zastąpić owocami, wyeliminować alkohol i słodkie napoje, zwiększyć spożycie warzyw bogatych w błonnik, np. poprzez dodatkową porcję surówki do obiadu kosztem ziemniaków, a także wprowadzić do diety pełnoziarniste produkty zbożowe, jak chleb razowy, kasze gruboziarniste (gryczana, jaglana, pęczak), płatki owsiane czy brązowy ryż.

Na koniec kwestia niezwykle istotna. — Osoby, które zauważą niepokojące objawy, jak krew w kale, bóle brzucha i zmiana rytmu wypróżnień, powinny skontaktować się z lekarzem rodzinnym. W leczeniu nowotworów etap, na którym rozpoznano chorobę, decyduje o możliwości jej wyleczenia — mówi dr Adam Jurgoński.

Za tydzień o diecie w zapobieganiu innym chorobom nowotworowym.

Komentarze (2) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. yupu #1731285 | 195.47.*.* 8 maj 2015 14:54

    super bomba mega art dzieki

    Ocena komentarza: warty uwagi (1) odpowiedz na ten komentarz

  2. ed #1731280 | 213.73.*.* 8 maj 2015 14:52

    co to za zbok?

    Ocena komentarza: poniżej poziomu (-1) odpowiedz na ten komentarz